De Zuidkanter - Archief

Verkade een Zaans Historie

webmaster@dezuidkanter.nl (Super User) — Mon, 21 Mar 2005 08:48:58 +0000

Verkade, een oud Zaans bedrijf

Een leven tussen Kunst en Koekjes

Co Verkade, geboren 1906, heeft zijn herinneringen verteld aan Erik Verkade, zijn achterneef. Het boek dat hierdoor tot stand kwam is uitgegeven door de Stichting Uitgeverij Noord-Holland in Wormer en kost Euro 19.90
uitgeverij-noord-holland
Oud-directeur Co Verkade legde veertig jaar lang, van 1925 tot 1965 zijn ziel en zaligheid in het familiebedrijf.
Tal van grote veranderingen zag hij in de loop van die jaren de revue passeren, zoals de opkomst van de zelfbedieningszaken en weer later de supermarkten. Onlangs besloot hij dat zijn herinneringen aan het familiebedrijf te boek gesteld moesten worden. Het resultaat is het boekwerk ‚Een leven in biskwie en chocolade’ dat een prachtig beeld geeft van de bewogen historie van Verkade, belicht vanuit een zeer persoonlijke invalshoek.

Het fraai geïllustreerde boekwerk werd op 2 maart 2005 gepresenteerd in het pand van de stichting Behoud Cultureel Erfgoed Verkade, aan de Diedrik Sonoyweg, waarin de Verkade-collectie is ondergebracht. Naast de overhandiging van het eerste exemplaar aan wethouder J. Schouten-Burger geeft Fokelien Renckens-Stenneberg, directeur van hetZaans Museum, een nadere toelichting op de huidige stand van zaken inzake het Verkade-paviljoen dat in de nabije toekomst zal verrijzen bij het Zaans Museum en onderdak zal gaan bieden aan de immense Verkade-collectie.

Aldus het NHD op woensdag 2 maart 2005.

Te koop in het Zaans Museum,
Zaanse Schans
prijs: Euro 19.90 + portokosten
of probeer het bij de Zaanse boekhandelaren

Voor de liefhebbers: er zijn maar 1250 exemplaren gedrukt.
Als oud-voorzitter van de FNV Vrouwenbond regio Zaanstad kan ik u vertellen, dat we in het verleden (1996) een tweetal bijeenkomsten hebben georganiseerd onder de titel „De meisjes van Verkade”.
Ook toen was de aanleiding het verschijnen van een boek ter gelegenheid van het 100-jaar bestaan van Verkade.
Ik was zelf erg enthousiast over het onderwerp; in het Zaanse zijn „De meisjes van Verkade” een begrip, daar zijn de meesten van ons mee opgegroeid. Tegenwoordig hoor je daar niet zoveel meer over.
Er was ook een tegenpool: „De meisjes van de Blikfabriek” die waren berucht en werkten bij Verblifa in Krommenie.

Toen het eerste bericht in de krant stond over de bijeenkomst begon de telefoon meteen te rinkelen. Vrouwen, maar ook mannen belden of ze mochten komen, zelfs meisjes belden of ze mochten komen solliciteren; ze wilden „meisje van Verkade” worden. Ik heb hen moeten teleurstellen, solliciteren was niet de bedoeling.
Op een tafeltje hadden we een kleine verzameling Verkade blikken en oude plaatjesalbums.
Toen ik met bekenden sprak over onze bijeenkomst kreeg ik van een van mijn vrienden spontaan een heel bijzonder geschenk.De originele ontslagbrief van haar moeder in 1914 (zie volgend artikel) en een blikje, waar bij de geboorte van Beatrix een beschuit met muisjes in had gezeten. Deze blikjes waren uitgedeeld op scholen na de geboorte van Beatrix in 1938.

De schrijfsters van het boek dat in 1969 werd uitgegeven waren Ivonne van der Padt, Ineke Hogema en Pam Zuurbier en handelde over arbeidsomstandigheden.
Het gebeurde, dat na onderhandelingen in de CAO de afspraken bij Verkade soms verder gingen dan de Bond had afgedwongen in de sector. De vrije zaterdag-middag werd in 1920 als eerste gerealiseerd bij Verkade, zo-ook de geheel vrije zaterdag in 1961.
Ook is bekend dat Verkade en van Melle Rotterdam de eerste bedrijven waren waar een kindercrêche was (1961).
Wat ook frappant was te ontdekken, dat de werknemers bij Verkade op zaterdag zelf de schoonmaakwerkzaamheden moesten verrichten na hun weektaak volbracht te hebben.

Ontslag brief 1924 wegens trouwen

webmaster@dezuidkanter.nl (Super User) — Tue, 03 May 2005 20:00:00 +0000

Bron: Familie archief — Trouwen van een vrouwlijke werknemer was in die tijd reden voor „ontslag op eigen verzoek”. .

Cees Dekker, Kunstenaar bij Verkade

webmaster@dezuidkanter.nl (Super User) — Wed, 31 May 2006 20:00:00 +0000

Cees Dekker, Kunstenaar bij Verkade

De opvallendste reclames van biscuit– en chocoladefabrikant Verkade zijn van de hand van Cees (Cornelis) Dekker (1900–1990). In de tentoonstelling „Cees Dekker. Kunstenaar bij Verkade” toont het Zaans Museum een groot aantal van zijn originele ontwerpen voor affiches, verpakkingen en brochures, die hij maakt tussen 1923 en 1961. Cees Dekker moest van zijn vader, bakker van bakkerij de Zeeuw in Zaandam, het bakkersvak in. Maar Cees was een geboren kunstenaar. Het liefs tekende hij. Na een aantal baantjes als kantoorbediende werd hij freelance ontwerper voor verschillende Zaanse bedrijven, waaronder Hille, kledingmagazijn Bischoff, Verkade en Polak &Schwarz. In 1923 kreeg Dekker een vast contract aangeboden bij Verkade. Men was bang dat hij te veel reclame maakte voor de concurrenten.

De bekendste verpakkingen van Verkade, die Dekker ontwierp, zijn de gele beschuitbus met de gestileerde Oost-Indische kers uit 1926 en het witte bakkertje tegen de zeegroene achtergrond uit 1931. Deze zijn geregeld terug te vinden op verzamelaarbeurzen. Het eerste beschuitblik met Oost-Indische kers ontwierp Dekker in 1926. In 1939 werd een kleiner busje verkocht dat bestemd was voor de kleine beschuiten. En in 1953 werd een grotere beschuitbus uitgegeven, waarin 13 beschuiten pasten. De Oost-Indische kers komt geregeld terug als versiering in andere reclames. De eerste aquarel die Dekker maakt van de Oost-Indische kers is bewaard gebleven en bevindt zich in familiebezit. Deze is op de tentoonstelling te bewonderen. Het ontwerp van het bekende bakkertje is bij velen bekend omdat het in menige reclame-uiting van Verkade voorkwam, waaronder op de vrachtwagens die bij Verkade geladen en gelost werden. Het ontwerp kreeg zelfs een prestigieuze Amerikaanse prijs voor Europese ontwerpen in 1931.
Cees Dekker ontwierp voor Verkade verpakkingen van repen bij speciale gelegenheden, zoals de Wereldjamboree van de scouts in 1937 en het 100-jarig bestaan van de Nederlandse Spoorwegen in 1939, in de vorm van een locomotief. De verpakkingen waarin 5 repen pasten kosten 25 cent. De kartonnen verpakkingen voor ontbijtkoek van Verkade uit 1936 zijn bijzonder, omdat ze aan de binnenkant afbeeldingen hebben, waarmee een heel dorp, Honingdorp, kan worden gebouwd. De kerk, het café, de school en een garage met een Verkade vrachtwagen voor de deur, aan alles is gedacht.

Naast verpakkingen voor beschuit, biscuit, waxinelichtjes en chocolade bedacht Dekker zelfs de vormen van bonbons. Maar ook maakt hij ontwerpen voor beursstands en etalages, die hij ook hielp uitvoeren. Zelfs de decors voor de Verkade revue voor het personeel in 1944 ontwierp hij. Voor verschillende afdelingen binnen Verkade ontwierp Cees Dekker het briefpapier, zoals de albumafdeling, waarbij elk album zijn eigen briefpapier kreeg. Ook onderdelen binnen het bedrijfsorgaan De Kern hadden eigen briefpapier. Zo ontwierp Dekker het logo voor de Donderdagavondclub, de Tennisclub de Ruyter. Voor de familie Verkade tekende Cees Dekker ook geboortekaartjes en verhuisberichten, evenals nieuwjaarswensen.

Voor de beroemde Verkade plaatjesalbums heeft Dekker nooit getekend, maar hij maakte wel de reclames in de dagbladen en de affiches om de nieuwe albums aan te kondigen en de verkoop ervan te stimuleren. In de jaren vijftig van de vorige eeuw bracht Verkade jaarlijks verschillende brochures uit voor de verkopers van Verkadeproducten. Daarin werden de producten beschreven of werden er aanwijzingen gegeven om ze beter te verkopen. De voorkant van deze brochures werden ontworpen door Cees Dekker. Niet alleen zijn de brochures bewaard gebleven ook de originele ontwerpen van de afbeelding zijn er nog.
Ondanks zijn vaste dienstverband bij Verkade, maakte Cees Dekker in de jaren dertig en veertig ook nog tal van logo’s, brochures en reclames voor andere Zaanse bedrijven. Of hij dit stiekem deed weten we niet, maar duidelijk is wel dat het voor Verkade geen concurrerende bedrijven waren. Er waren bedrijven bij die zelfs de verkoop van Verkade producten zouden kunnen versterken, namelijk Keg’s koffie en thee — heerlijk bij Verkade biscuit — en essences van Polak & Schwarz. Van de laatste nam Verkade waarschijnlijk de smaakstoffen af voor de fruitdrops die werden geproduceerd. Het was in sommige gevallen ook geen geheim dat Dekker deze ontwerpen had gemaakt, want hij signeerde ze bijna allemaal met zijn initialen CD. Ook op de affiches voor Verkade komt zijn signatuur vaak voor.

Naast het werk als ontwerper voor Verkade was Cees Dekker ook vrij kunstenaar. Hij had zelfs bij Verkade bedongen dat hij op zaterdag vrij was, zodat hij zich aan zijn vrije werk als kunstenaar kon werken. Hij schilderde, tekende en aquarelleerde, veelal landschappen en stillevens. Van 1926 tot 1930 volgde hij lessen aan de Rijksacademie voor beeldende kunst in Amsterdam. Hij deed dit zeer goed, alhoewel hij het laatste jaar weinig aanwezig was, waarschijnlijk vanwege zijn drukke bezigheden als ontwerper. Hoewel hij bevriend was met Zaanse kunstenaars deed hij niet graag mee met tentoonstellingen van zijn collegae. Hij moest er toe worden overgehaald om aan twee tentoonstellingen, in 1947 en 1950 mee te doen. In 1969 vertelde hij tegen een journalist dat hij niet graag afstand deed van zijn werk.

In de jaren vijftig werden zijn ogen slechter en ging hij zich bezighouden met keramiek en mozaïeken van linoleum. Eind jaren zestig zat hij vaak voor de televisie snelle portretschetsen te maken van bekende Nederlanders en politici.
In 1932 trouwde Cees Dekker met Wil de Vries (1909–2002), de telefoniste die hij bij Verkade had leren kennen. Voor haar betekende het huwelijk dat ze moest stoppen met werken. In zijn ontwerpen met vrouwen die Verkade biscuits of chocolade eten is vaak zijn vrouw te herkennen; ze was zijn geduldig model. Hun huis in de Van Ostadestraat in Zaandam op nummer 6 ontwierp Cees zelf, in de stijl van een Engels landhuis. Op de eerste etage had hij zijn atelier. Zijn ezel en palet zijn bewaard gebleven. In 1961, vier jaar voor zijn 65ste verjaardag, ging Cees Dekker met pensioen. Zijn ogen waren waarschijnlijk zo achteruit gegaan, dat het moeilijk werd voor hem te ontwerpen. Hij werkte bovendien al enkele jaren vaak thuis. Toch zijn er nog vele ontwerpen van zijn hand in de jaren vijftig, waarin de duidelijke lijnen en heldere kleurvlakken onmiskenbaar de handtekening van Dekker laten zien.
Door: Hester Wandel, 23 februari 2010

Cees Dekker. Kunstenaar bij Verkade
Van Stichting Behoud Cultureel Erfgoed Verkade, Jan Pieter Woudt, is een boek verschenen over de kunstenaar die gedurende vele jaren HET gezicht was van Verkade. Cornelis (Cees) Dekker, geboren in 1900, kwam in 1923 als vormgever in dienst van Verkade. Vóór die tijd werkte Verkade met freelance-ontwerpers, waarvan Cees Dekker er één was. Na verloop van tijd kreeg Cees collega’s en ontstond er een atelier. Cees gaf aan het team dertig jaar leiding. Cees Dekker kwam uit een bakkers-gezin. Wie kent de naam De Zeeuw (sinds 1855 zo genoemd), broodbakker niet in de Zaan? In de Vinkenstraat was de broodwinkel van de familie Dekker. Maar Cees zag geen brood in brood. Hij wilde kunstenaar worden net als zijn vrienden. Zijn vader zag dát weer niet zitten. En Cees moest aan de slag, geld verdienen. Hij werd kantoorbediende in koloniale waren, studeerde ook nog voor boekhouder, maar tekenen wilde hij het liefst. Na een overstap naar papierfabriek Hellema in de Oostzijde kreeg hij meer plezier in het werk. Hij mocht zelfs ontwerpen verzorgen. Zijn werk werd zo gewaardeerd dat er meer opdrachtgevers kwamen. Toen naast Verkade, Hille en tenslotte ook Albert Heijn zijn klanten werden, heeft Verkade hem in vast dienst genomen. Tegelijk ging hij een opleiding volgen in de kunsten bij de Zaandamse Stadstekenschool. Hij kreeg lessen van Willem Jansen en Jac. J. Koeman en volgde ook de opleidingen aan de Hendrick de Keyzerschool en de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten, in Amsterdam. Hij combineerde zijn tekenstudie met zijn werk voor Verkade. In het boek: Cees Dekker, Kunstenaar bij Verkade leest u over zijn geschiedenis en zijn vele voorbeelden van zijn werk te zien. Een prachtig naslagwerk, dat een aanvulling is bij de boeken over Verkade.

Stichting Cultureel Erfgoed Verkade
Diederik Sonoyweg 10
1509 BR Zaandam
tel: 075 614 94 99
tel: 075 616 48 98

Verkadeplaatjes Gerestaureerd

webmaster@dezuidkanter.nl (Super User) — Thu, 10 Jul 2008 20:00:00 +0000

3.782 originele Verkade-plaatjes gerestaureerd
Klaar voor het Verkade paviljoen

Onlangs hebben Thea Vorstman en Floor Meijboom de laatste hand gelegd aan een grootscheepse restauratie van de ruim 3.782 originele plaatjes van de beroemde Verkade-plaatjesalbums, waarvan er tussen 1903 en 1940 dertig zijn verschenen.
Zodra het Verkade paviljoen van het Zaans Museum haar deuren opent, zijn de originele aquarellen en pentekeningen daar dooriedereen te bewonderen.

Thea Vorstman en Floor Meijboom, beiden gespecialiseerd in de conservering en restauratie van papier en boeken, zijn gevestigd in de Culturele Werkplaats in Zaandijk. In 2001 zijn zij met de restauratie begonnen.
Alle plaatjes zijn uit hun oude, zure passe-partouts gehaald, schoongemaakt en ontdaan van lijm– en kartonresten en beschadigingen gerestaureerd. In een nieuwe berging is de kwaliteit van de in totaal 3506 aquarellen en 276 pentekeningen voor de toekomst veiliggesteld.

De eerste gerestaureerde plaatjes zijn afkomstig uit de albums Lente (1906), Zomer (1907), Herfst (1908) en Winter (1909), waarna albums als De boerderij, Texel en De Vecht volgden. In juni 2008 is de restauratie van het laatste album, Cactussen (1931), afgerond.

Het project is door Thea Vorstman en Floor Meijboom op feestelijke wijze afgesloten met een aantal afgevaardigden van opdrachtgever Stichting Behoud Cultureel Erfgoed Verkade.
Floor Meijboom kijkt met plezier op de ‘monsterklus’ terug: “Wat me er zo in aansprak is de diversiteit van de onderwerpen, de volledigheid en het feit dat ieder plaatje een klein kunstwerk op zich is.”

Bijschrift foto:
Thea Vorstman (l) en Floor Meijboom ® vieren de afronding van hun restauratieproject met een speciaal ontworpen taart, geïnspireerd op een Verkade-plaatje. In het midden staat Bunyamin Konuksever van Het Zaanse Bakkertje.

Bij zowel Floor Meijboom als Thea Vorstman zijn de landschappen van de bekende schilder Willem Wenckebach (1860–1937) favoriet, op de voet gevolgd door de werken van Jan Voerman jr. (1890–1945).
Van de laatste, die pas 16 was toen hij zijn eerste plaatjes schilderde, is zijn ontwikkeling in de loop der tijd goed te zien.
Thea Vorstman: “Jan Voerman had de gave een onderwerp tot de essentie terug te brengen.
Hij heeft een fantastisch gevoel voor kleur en kleurtonen.”
Niet voor niets is er inmiddels in Hattum het Voerman museum.

In etappes zullen alle aquarellen en pentekeningen te zien zijn in het nieuwe Verkade paviljoen, waarvan de bouw in volle gang is. In dit paviljoen, dat met een glazen loopbrug wordt verbonden aan het Zaans Museum, zal op een bijzondere manier de bedrijfscollectie van Verkade’s fabrieken tentoongesteld worden.

Verkadealbums door verzamelaar Anton Siedsma

Ruim 100 jaar Verkadealbums, de succesvolste reclame actie uit Nederlandse geschiedenis.
Ouderen zullen zich het bewaren van Verkade bons, het inplakken en verzamelen van plaatjes en albums van Verkade uit hun jeugd herinneren.

Maar het is niet alleen de herinnering, die een grote rol speelt. Jongeren die niet zijn opgegroeid met het fenomeen Verkade-albums kunnen ook nu nog volop genieten van die mooie albums met teksten van J.P. Thijsse, A.F.J. Portielje, A.J. van Laren of H.E. Kuylman en met steeds 144 plaatjes, getekend door J. Voerman jr, L.J.W. Wenckebach, J. van Oort, E. Koning, Jac. J. Koeman, S. van Beek, H. Rol en C. Rol.

Toen koekfabrikant Verkade uit Zaandam in 1903 heel onschuldig begon een partij Duitse plaatjes bij te sluiten bij verpakte koek en beschuit, had hij geen enkel idee over wat hij aanrichtte.
Deze toevalstreffer sloeg in als een bom en ook de latere èchte Verkadealbums werden een daverend succes.
Zo verschenen er tot de tweede wereldoorlog drie zgn. Plaatjesalbums en 27 Verkade-albums in een totale oplage van ruim twee miljoen.

De kwaliteit van de eerste Plaatjesalbums was matig.
De plaatjes waren niet echt aantrekkelijk en de albums vertoonden inhoudelijk weinig samenhang.
Daarom koos Verkade in 1906 voor een andere opzet. De albums kregen een duidelijk thema, de natuur, waarmee handig werd ingespeeld op de toenemende belangstelling van het grote publiek voor dit onderwerp.

Voor de samenstelling van de albums werden populaire auteurs als Jac. P. Thijsse en bekwame illustratoren benaderd en aan de drukkwaliteit werd veel zorg besteed.
In de jaren twintig en dertig groeide het verzamelen van bons en plaatjes in Nederland uit tot een ware rage.
De kleurige afbeeldingen waren zo populair dat Verkade er een aparte afdeling op nahield, waar 30 medewerkers niets anders deden dan het omruilen van dubbele exemplaren, wel 190.000 per jaar.

De Tweede Wereldoorlog maakte een einde aan deze Verkade albumactie. Dankzij Verkade zijn grote groepen mensen er achter gekomen wat er groeit en bloeit in de natuur en wat er zich in nabije en verre landen allemaal afspeelde.

Alle plaatjesalbums in het algemeen en de Verkadealbums in het bijzonder zijn een schitterend verzamelonderwerp voor diverse verzamelaars, zoals Anton Siedsma.
Tel: 023 561 47 27
email: siedsma@quicknet.nl
Meer foto’s zijn rechtenvrij te downloaden van onderstaande Sites.
Sites en Startpagina Siedsma Sites: http://hobby.clubs.nl/verkade http://siedsma.goedetips.nl

Opening Verkade Paviljoen 2009

webmaster@dezuidkanter.nl (Super User) — Wed, 11 Mar 2009 20:35:52 +0000

Koningin Beatrix opent het Verkade Paviljoen
Van onze redactie
Foto’s: Plekker

Onder grote belangstelling opende Koningin Beatrix vanmiddag, 11 maart 2009, het Verkade Paviljoen, aangebouwd aan het Zaans Museum.

Op woensdag 11 maart 2009 was het zover.
Hare Majesteit Koningin Beatrix kwam naar Zaandam om het nieuwe Verkade Paviljoen aangebouwd aan het Zaans Museum te openen.
Ook de redactie van deze webkrant voor Zaandam-Zuid was hierbij aanwezig en trok mee met de Persgroep op aanwijzingen van Daantje van de Weijer van het Zaans Museum. Er waren vele genodigden en rustig werd het moment afgewacht waarop de auto met de Koningin zou arriveren.
Er ging buiten een gejuich op, ‚buitenstaanders’ begonnen te zwaaien en daar stopte de auto voor het bordes van het Zaans Museum. De Koningin stapte uit, werd begroet door Burgemeester G. Faber van Zaanstad en door directeur mevrouw F. Renckens van het Museum.

Drie Verkademeisjes stonden klaar om de Koningin een bosje bloemen aan te bieden. De meisjes in gele Verkade-jassen zagen er ook fleurig uit. Het klikken van de camera’s was begonnen. Het gezelschap begaf zich naar binnen waar in de zaal een welkomstwoord werd uitgesproken door mevrouw Renckens.
Ook bood de directie een doosje aan aan de Koningin waarin een fotocollectie van historische foto’s gemaakt bij Verkade aangelegenheden waarbij leden van het Koninklijk huis aanwezig waren geweest.
Ook een foto van het uitdelen van beschuitjes met muisjes bij de geboorte van het prinsesje Beatrix. Een korte toespraak van de heer J.A.E. Verkade. De volgende spreker was Staatssecretaris Frank Heemskerk die nauwe banden heeft met de Zaanstreek.
Ook over de Verkademeisjes die met de trein naar het werk reisden veelal uit Amsterdam en die een geduchte reputatie hadden in vroeger jaren.
Na een kort optreden van de jonge Melissa Venema op trompet, ze had juist vorige zondag de eerste prijs gewonnen op het Prinses Christina concours!, begaf het gezelschap zich naar het nieuwe Verkade Paviljoen.
De persgroep kreeg een plaats aangewezen op een van de bordessen die rondom de fabriekzaal is opgebouwd. De Koningin en haar gezelschap kwamen op een ander bordes en zo kon men het optreden van Freek de Jonge beluisteren.

Freek refereerde aan de tijd dat hij in Zaandam woonde, in de Parkstraat, waar ‚s morgens en ‚s avonds de Verkademeisjes in grote groepen langstrokken op weg naar of van het werk.
Zo kon het gebeuren dat op een dag dat er veel sneeuw lag een jonge vriend van Freek een sneeuwbal kreeg van een van de meisjes. De viendengroep bedacht een plan de campagne en maakte een sneelballentoren om de meisjes daarmee te kunnen bekogelen.
Maar de meisjes kwamen niet op de verwachte tijd. Na even wachten kwamen de meisjes van een andere kant toch aanzetten en duwden de jongens zelf in de sneeuwballentoren. Freek gaf aan dat hij daarvan geleerd had om een strategie te bepalen.
Als ‚revanche’ voor het verleden gooide hij nu van zijn hoge staanplaats een (leeg) Verkadeblik naar de klaarstaande Verkademeisjes die het blik mooi opvingen. Mevrouw Renckens vroeg nu de Koningin om de Fabriek te openen door een handle over te halen op de fabrieksklok. Vanaf het bordes hoorden we dat de machines werkten. Verkademeisjes op hun plek om de machines te bedienen.
En zo ging de Koningin naar beneden en bekeek vol aandacht de verschillende fabrikagemethoden voor koekjes en chocolade. Zoals straks alle bezoekers dat zullen kunnen doen.

Na de rondgang door de ‚fabriek’ dat opgevrolijkt werd door het optreden van Verkademeisjes die al zingend en jonglerend met blikken overal doorheen liepen, ging het gezelschap nog even naar de foyer voor een verfrissing.
Een drietal Verkademeisjes gingen naar buiten om ook aan de buitenstaanders chocolade uit te delen. Om half vijf was het bezoek afgelopen, de Koningin begaf zich weer naar de uitgang, zwaaide nog naar de mensen die buiten stonden en verdween in het verkeer.
Het was een hele belevenis om bij dit Koniklijk bezoek aanwezig te mogen zijn als Pers. Een compliment aan de organisatie; het liep allemaal op rolletjes!
De Zaandamse componiste Claudia Rumondor schreef de gespeelde muziek met de titel „Een koekje van eigen deeg”.
Ook trad het Berlage saxofoonkwartet op. Aanwezig was de heer J.A.E. Verkade, voorzitter van de Stichting Behoud Cultureel Erfgoed Verkade Styichting. Van deze Stichting was ook de Heer Tom Syrier aanwezig, hij gaf de Koningin uitleg bij de chocolademachine.
En mevrouw Verkade, dochter van meneer Co, die het beeld ontworpen heeft aangeboden bij het slaan van de eerste paal van het museum, was aanwezig.
Tussen de genodigden ook de kunstenaar Kees Verkade; hij maakte het beeld van de Verkademeisjes, waarvan de opbrengst ten goede kwam aan de tot stand brenging van het Verkade Paviljoen.

Co Verkades Levensverhaal

webmaster@dezuidkanter.nl (Super User) — Fri, 01 Aug 2008 19:22:32 +0000

Aan de redactie van www.dezuidkanter.nl
Holten, augustus 2008

Co Verkade (98) vertelt zijn levensverhaal

Een leven tussen kunst en koekjes

Bron: De Telegraaf, Zondag 27-02-2005

AMSTERDAM — Hij weet nog dat de allereerste gemengde biscuitjes van Verkade in de Eerste Wereldoorlog in Zaandam werden gemaakt. Dat de hondenkarren met brood voorbijkwamen en de stoomfluit blies ten teken dat de dagploeg in de fabriek aan deslag kan. In maart 2005 wordt Co Verkade 99 jaar. Zijn herinneringen aan de Koninklijke Verkade Fabrieken heeft hij nu, met het onvermijdelijke levenseinde in zicht, laten opschrijven. Komende woensdag verschijnt het schitterend geïlllustreerde naslagwerk:

‚Een leven in biskwie en chocolade’.

Een betere titel zou misschien zijn: ‚Een leven tussen kunst en koekjes’. Want niet alleen de chocolade, de beschuit en de biscuit zoals SanFrancisco, Brusselsche Kermis, chocoladewafel, het droge Mariakoekje en het likkoekje Café Noir maken Verkade tot Hollands glorie.

Albums

Het zijn vooral de 27 Verkade-albums (oplage 3,2 miljoen) en drie plaatjesalbums die tussen 1906 en 1940 verschijnen, die het bedrijf allure geven. En niet te vergeten de onvolprezen reclameaffiches van Cees Dekker. Wat dat betreft is het boek ook een hommage aan de man van de affiches, de koekblikken en de ontwerper van de gele biscuitbus met de Oost-Indische kers en de beeltenis van de beschuitbakker met de bakkersmuts. Co Verkade komt in 1906 ter wereld in een tijd dat de Zaanstreek het bolwerk van krachtige familiebedrijven is. Hij gaat om met de families Albert Heijn, Simon de Wit, Wessanen, Duyvis en Honig.
Co groeit op aan de Westzijde van Zaandam, onder de rook van de fabriek. Zijn ooms en broers worden vrijwel allemaal directeur. En wie niet van koekjes houdt, gaat in de kunst. Zo wordt oom Eduard (1878–1961) een beroemde toneelspeler. Uiterst charmant en altijd schulden.

Tante Anna huwt met de bekende IJsselschilder Jan Voerman (1857–1941) en zijn zoon Jan Voerman jr.(1890–1976) tekent samen met onder anderen L.W.R. Wenckebach en Jan van Oort de natuurplaatjes, terwijl Jac. P. Thijsse deze van teksten voorziet. De mooie jonge vrouw op de omslag van het eerste plaatje is trouwens Co’s moeder Margaretha Honig. Het is al meteen duidelijk dat Co en zijn twee broers de fabriek in gaan, die door zijn grootvader Ericus in 1886 wordt opgericht. Uiteindelijk maken vier generaties en elf Verkades deel uit van de directie. In 1990 wordt het bedrijf verkocht aan United Biscuits.

Al op jonge leeftijd mag de knappe Co ij lijkt sprekend op de Amerikaanse piloot Charles Lindbergh stagereizen maken. Met een familielid reist hij reeds in 1928 naar Amerika. In acht maanden tijd bezoekt hij 165 fabrieken.
Deze trip kost het voor die tijd astronomische bedrag van 13.000 gulden. Of dat inclusief de T-Ford Roadster is die ze regelrecht van de transportband voor $ 501,95 kopen, blijft onduidelijk. Co Verkade werkt van 1925 tot 1965 in het familiebedrijf. Hij start bij de toffeeproductie en wordt al in 1936 directeur verkoop en reclame. In het boek vertelt hij dat de fabriek reeds in 1891 in dagbladen adverteert en dat rond 1900 via gemeentesecretaris-sen de adressen van inwoners met een inkomen boven 1500 gulden per jaar worden opgevraagd om deze mensen vervolgens reclame toe te zenden. In 1931 wordt het voor die tijd enorme bedrag van 360.000 gulden aan reclame gespendeerd.

Foutje

De namen voor de koekjes bedenken personeel en directie gewoon bij de middagthee. Chef biscuitfabriek de heer Kee verzint de naam San Francisco.
De aparte smaak ontstaat toevallig door een foute deegbereiding. De Verkade-albums verdwijnen in 1940. De oorlog breekt uit en bovendien wordt het te duur, omdat dubbele plaatjes mogen worden geruild. In 1939 zijn er 190.000 ruilingen en liefst dertig meisjes van Verkade houden zich daarmee bezig. In de jaren vijftig verliest Verkade langzamerhand haar naam als oerdegelijk en servicegericht familiebedrijf. De zelfbedienings-zaken en later de supermarkten doen hun intrede. Het met eigen vervoer leveren aan 40.000 verkooppunten wordt nog lang volgehouden om vervolgens plaats te maken voor de veel goedkopere distributie-centra. Daarmee verdwijnen ook de roemruchte speciaalzaken en de prachtige etalages met biscuitrekken en uitweegblikken.

Wapenfeit

In 1960 introduceert Co Verkade in ons land het Zweedse knäckebröd. Het is zijn laatste wapenfeit.
Zijn twee jaar oudere broer en mededirecteur Frans zegt hem de wacht aan. Co heeft te veel oog voor de klant en te weinig oog voor de fabriek. Zijn achterneef Erik Verkade, de laatste familiedirecteur, zegt daarover: „Uiteindelijk heeft Co gelijk gehad. Hij meende dat Verkade meer moest luisteren naar de wens van de consument en de winkels.” Erik Verkade heeft op basis van de gesprekken met zijn oudoom het boek samengesteld. Hij is tevens voorzitter van de stichting Behoud Cultureel Erfgoed Verkade. Eind volgend jaar (2006) komt er een Verkademuseum op de Zaansche Schans als aanbouw aan het Zaans museum. Na een aantal bestuurlijke functies gaat Co Verkade in 1965, hij is pas 58 jaar, met pensioen en bouwt hij een schitterend huis in Imperia in Italië.

Na de dood van zijn vrouw Maja, met wie hij vier kinderen heeft die inmiddels ook allemaal op leeftijd zijn, keert hij terug naar Nederland en vestigt hij zich in Holten. Het is jammer dat we in het boek zo weinig lezen over Co’s relatie met de grote kunstenaars die de mooiste ontwerpen voor Verkade vervaardigden. Aan de andere kant: zolang we watertandend blijven kijken naar een doos biscuits Royal Mixed, mag Verkade blijven.

Maart 2006:
Ter gelegeneid van de 100e verjaardag van de heer Co Verkade op woensdag 29 maart 2006 heeft de redactie een felicitatie gestuurd.Onderstaand het kaartje dat wij terugontvingen van de heer Co Verkade:

Jacobus (meneer Co) Verkade is overleden in Holten op 25 juni 2008 op de leeftijd van 102 jaar.
29 maart 1906 — 25 juni 2008

Wij kijken terug op een waardig en harmonieus afscheid van vader, grootvader en overgrootvaderJacobus Verkade

Opgebaard in zijn eigen woning hebben de mensen uit zijn woonomgeving afscheid van hem genomen. In het Zaans Museum, waar vader vorig jaar de eerste paal heeft geslagen voor het Verkade paviljoen, hebben wij hem samen omringd met bloemen, woorden en muziek. In familiekring hebben wij hem tot slot begraven op de kerkelijke begraafplaats te Berkel en Rodenrijs naar moeder Maja.
Vader wist ons tot op het laatst te boeien en te verrassen met zijn actieve geest en vooruittrevende denkbeelden. Dankbaar zij wij voor uw aanwezigheid in Holten, Zaandam en Berkel en Rodenrijs. Dankbaar voor hetgeen u voor hem en voor ons betekend heeft. Kinderen Co Verkade.Op de foto: 102 jaar en nog een inspirerende en krachtige persoonlijkheid.

Verkadepaviljoen 2007

Er wordt hard gewerkt aan de realisatie in 2007 van het Verkadepaviljoen gekoppeld aan het Zaans Museum in samenwerking met de Stichting Behoud Cultureel Erfgoed Verkade. In dit moderne paviljoen wordt de collectie vervolgens gepresenteerd in de sfeer van de Verkade-fabrieken met productielijnen, de ‚meisjes’, de Verkade-albums etc. etc. die in deze omgeving het best tot uiting komen. De presentatie van de Verkade collectie zal uitgaan van een Zaans bedrijf in de Zaanstreek waarbij de specifieke en meest essentiële elementen boven het algemene verhaal uitgelicht worden en vergroot worden gepresenteerd. ‚Samen met de meisjes naar de fabriek, leer ze kennen in de kleedkamer, ervaar de lopende band in de fabriek, laat je inspireren door de Verkade albums en de tijdgeest gebonden reclame uitingen. En proef ongegeneerd de heerlijke chocolade en koekjes. Maar dat is niet alles, elk kwartier valt de stroom uit .. ‚.

Verzamelaar van Verkadeboeken en curiosa:
hobby.clubs.nl/verkade

Het boek is een uitgave van de stichting Uitgeverij Noord-Holland in Wormer en kost Euro 19,90.

VERKADEALBUMS

Anton Siedsma uit Hoofddorp verzamelt oude Plaatsjesalbums, waaronder de nostalgische Verkade albums.
Anton Siedsma is ook een verwoed verzamelaar van de schoolplaten van de vermaarde tekenaars Jetses, Isings en Koekoek en hij spaart alles van aap-noot-mies.
via e-mail: verkade@quicknet.nl
Site: hobby.clubs.nl/verkade