Panorama zaandam by Tilemahos Efthimiadis



samenv1De Fransen zagen het liefst zo weinig mogelijk besturen en zo weinig mogelijk cor­re­spon­den­tie. Al in 1809 vraagt Lodewijk Napoleon aan de land­drost, hoofd van het departe­ment, een rap­port over de samen­voeg­ing van de twee gemeen­schap­pen aan de Zaan. Deze schri­jft beide gemeen­tebesturen aan en de antwo­or­den die hij terug kri­jgt, laten maar één ding duidelijk zien; ze hebben er alle­bei geen zin in. Het was vooral de finan­ciële ongelijkheid tussen Oost en West die een sta in de weg was.

Afbeeld­ing: Het boek­w­erkje met kaart waarin de nieuwe indel­ing van Hol­land wordt uitgewerkt.

West­zaan­dam zat met een schuld van f 50.000,– en had maar weinig inkom­sten. Oost­zaan­dam wist van die schuld en zag er daarom van af. Ook bij vol­gende herindelin­gen van 1810 en 1811 (sep­tem­ber) bli­jven Oost– en West­zaan­dam nog zelf­s­tandige besturen. Maar het Keiz­er­lijke decreet van 21 Okto­ber 1811 gaat daar rad­i­caal over­heen en beslist dat de afzon­der­lijke gemeen­ten opgaan in Zaan­dam. Als aan het gezag van de Fransen in 1814 een einde komt, bli­jft Zaan­dam als stad bestaan.

samen2Het oude gemeen­te­wapen van Zaan­dam is in 1811 ont­wor­pen toen Zaan­dam ontstond uit de beide dor­pen Oost– en West­zaan­dam. In het eerste kwartier staat het sym­bool van de Zaan­damse koo­phan­del, in het tweede kwartier het oude bla­zoen van West­zaan­dam, ontleend aan dat van de banne West­sa­nen en Crom­me­nie, in het derde kwartier het oude wapen van Oost­zaan­dam, waar­bij de spreuk hoorde: “Gerust te mid­den der baren”.

Het hartschild sym­bol­iseert lucht, aarde en water, de Zaanstreek der­halve. En een enkele heraldicus zal waarschi­jn­lijk vol­houden dat de schild­houdende leeuw met kroon herin­nert aan Czaar Peter.

Een beschri­jv­ing uit 1816.
Gevieren­deeld: het eerste van goud, beladen met de staf van Mer­curius, het tweede tegen gevieren­deeld, het 1e en 4e van keel, (keel (kleur), een van de vijf herald­is­che kleuren (= rood) ) beladen met een klim­mende leeuw van zil­ver, het 2e en 3e van zil­ver met een klim­mende leeuw van keel, het derde een onvoltooid schip, het 4e van lazuur, waarop staande haan van zil­ver; voor surtout gefasceert in drie stukken, het 1e van lazuur, het 2e van sabel, het 3e van zil­ver gegolfd van sijno­ple; het schild gehouden door een gekroonde leeuw met opge­heven zwaard.

Afbeeld­ing rechts: De wapens van Oost­zaan­dam en West­zaan­dam staan samen voor het nieuwe Zaandam

samen3Twee wapen­schilden, gedekt met kro­nen, omgeven door geor­na­menteerde lam­briquins en hangende met een guir­lande aan een archi­traaf, waarop de opschriften boven elk wapen Oost­zaan­dam en West­zaan­dam. Het wapen van Oost­zaan­dam is een onvol­maakt schip op zee, dat van West­zaan­dam de vier gek­wartileerde leeuwen. De dater­ing van deze kop­er­gravure is 18e /​19e eeuw. De afmet­ing is 6 bij 7 cm.

Uit 1816 is een ander wapen­schild van Zaan­dam waar­bij de leeuw is toegevoegd dat heet in herald­is­che ter­men dat ‘het schild gehouden (wordt) door een gekroonde leeuw met opge­heven zwaard’.

Bron: Zaans Indus­trieel Erf­goed, Catawiki
Afbeeldin­gen aangeleverd


Joomla tem­plates by a4joomla