Panorama zaandam by Tilemahos Efthimiadis

De Stor­mvloed van 1775 en de Ker­mis die in het water viel.
Van onze redac­tie, Ruud Meijns

In de nacht van 14 op 15 Novem­ber 1775 trof een tsunami-​achtige stor­mvloed de Zaanstreek. Het was onderdeel van bij­zon­dere weer­som­standighe­den waar­bij eerst een storm vanuit het zuid­westen in omvang toe­nam en het water naar het nog open IJ richt­ing Zuiderzee stuwde. In de loop van de avond begon de wind te draaien naar het noor­den en stuwde het water de Zuiderzee en het IJ weer in. Dat gebeurde met zo’n geweld dat dijken het begaven en water over de oev­ers en kaden liep.


De bek­ende koop­man Adri­aan Rogge vertelt:
‘Op den Dam, bij gele­gen­heid der ker­mis, ver­scheide kraa­men en het is vrij waarschi­jn­lijk, dat het opzetten van den vloed, door de nacht­waak­ers niet behoor­lijk is opge­merkt. Want in kor­ten tijd liep het zoo hoog op, dat het water ’s mor­gens om drie uur reeds op den Dam stond.watersnood1916
De angstaan­ja­gende berichten over tal­looze dreigende door­braken, zowel van Zuid­dijk, Dam, Hoogendijk als West­zan­erdijk, bleven aan­houden; met veel geweld stortte ’t water b.v. via het Dampad in den West­zan­er­polder en langs het Noorderk­erk­pad en Peper­straat in de Achterzaan.
Alle erven van den Dam– en Dijkhuizen wer­den door het over­stroomende water ver­woest. De bin­nen­glooi­ing der dijken spoelde weg en van vele huizen wer­den fun­derin­gen onder­mi­jnd, waar­door zij gevaar liepen in de dijk­sloot te storten.’

watersnood1775De storm op het Y bij Halfweg Haar­lem in 1775.


De con­clusie die men uit deze ramp trok was dat de bewak­ing te wensen over­liet, dat het waarschuwingssys­teem niet goed werkte en dat er onvol­doende bek­wame lei­d­ing aan­wezig was om de red­dings­ac­ties te coördineren.

De ker­mis werd verder afge­last, de kra­men waren door het water meegevoerd.

Met dank aan H.v.N.
Bron: Zaende 1946 blz. 91 e.v., F. Mars – De stor­mvloed van 15 novem­ber 1775 en zijn gevol­gen in de Zaanstreek

Joomla tem­plates by a4joomla