Panorama zaandam by Tilemahos Efthimiadis

Stad­huis op de Burcht – Nooit gebouwd
Van onze redac­tie, Ruud Meijns

In een brief aan archi­tect J. Schip­per d.d. 2 augus­tus 1955 stellen B&W van Zaan­dam hem voor deel te nemen aan een meer­voudige opdracht om een nieuw stad­huis te ontwer­pen. Schip­per was één van de vijf archi­tecten die deze uitn­odig­ing ontvin­gen t.w. G.M.G Bakker en J. Schip­per te Zaan­dam, Ir. G.J. van der Grin­ten te Amers­foort en A. Komter en J.W.H.C. Pot uit Ams­ter­dam. Allen maak­ten een schet­son­twerp voor een stad­huis dat op de Burcht gesitueerd werd. De plan­nen wer­den onder code ter beo­ordel­ing inge­di­end bij een onafhanke­lijke com­missie. De com­bi­natie van naam en code werd in de kluis van de burge­meester bewaard.

Maar u zult zeggen dat er al een stad­huis stond aan de Burcht. Dat klopt. Het plan voor een nieuw gemeen­te­huis had ook te maken met de plan­nen voor een betere verbind­ing tussen Oost– en West-​Zaandam waar­bij een nieuwe brugverbind­ing in de Wil­helmi­nas­traat gep­land stond. In die optie zou het gemeen­te­huis van archi­tect W.A. Scholten, maar ook het kan­toortje van de Haven­meester verdwijnen.

Gemeentehuis Piazza J Schipper 1957 1Uitein­delijk werd uit de vijf ontwer­pen het plan ‘Piazza’ van archi­tect Schip­pers gekozen.
Op deze situatie-​tekening ziet men het stad­huis (zwarte blok) met het gezicht naar de Zaan met een ruim plein voor het gebouw. Direct aan de Zaan is nog een restau­rant gep­land dat in de Zaan ligt. Als grote blik­vanger vanaf de Zaan zal een klokken­toren met een car­il­lon wor­den geplaatst. De kosten van het gebouw wor­den rond de 4 miljoen gulden ger­aamd. En in de plan­nen van burge­meester Thomassen en de wethoud­ers moest het in 1960 klaar zijn.


Rechts van de nieuw­bouw de muziek­bu­urt en de Burcht­ga­lerij. Links van het mid­den de toe­gang naar de S. Lohmanstraat, een rotonde en de nieuw gep­lande brugverbind­ing bij de sluis.

Dit is het beeld van het stad­huis gesitueerd op de Burcht, met het ruime plein, het car­il­lon en het restau­rant aan de Zaan. Achter loopt de Zuid­dijk met rechts de muziek­bu­urt en de Burchtgalerij.

Gemeentehuis Piazza J Schipper 1957 2

Maar in de plan­nen van de gemeente Zaan­dam was geen reken­ing gehouden met een wis­sel­ing van de wacht op de burge­meester­spost. Thomassen vertrok in 1958 naar Enschede. Zijn opvol­ger Franken had een heel andere visie met in het achter­hoofd de eventuele samen­voeg­ing van de Zaange­meen­ten waarover al sinds de jaren ’50 werd gespro­ken. Daar­bij zou een cen­traal in de streek gele­gen stad­huis de voorkeur ver­di­enen. De plan­nen voor het stad­huis op de Burcht wer­den afge­blazen en verd­we­nen naar de kast met nooit gere­aliseerde plan­nen. De Wil­helminabrug werd vernieuwd. Het gemeen­te­huis van archi­tect Scholten bleef bewaard.

Gemeentehuis Carillion 1957 J SchipperCar­il­lon
Van de beoogde toren met car­il­lon was een maque­tte gemaakt door dhr. F.J.J. Schenk uit Rotterdam.

Het klokken­spel zou geleverd wor­den door de firma Van Bergen uit Heiliger­lee. Het zou uit 47 speelk­lokken en een grote basisklok bestaan. Hier­voor was reeds een offerte ontvangen.

Het bestaan van deze maque­tte was bek­end en op 5 april 2022 mocht een gelukkige stad­sarchivaris Frans Hov­ing de maque­tte in ont­vangst nemen uit han­den van de heren Jan Piet Bloem en Jan Zijl­stra.
Beide heren waren de ver­zorg­ers van het archief van archi­tect Jaap Schip­per dat bij deze gele­gen­heid aan het Gemeen­tearchief werd overge­dra­gen. De maque­tte is daar nu een onderdeel van.


Joomla tem­plates by a4joomla