Feestgebouw Thalia
Van onze redactie, Ruud Meijns
In 1942 komt er een einde aan het bestaan van een feestgebouw aan de Prins Hendrikkade. Waar ooit verenigingen hun feestavond hielden, waar sportwedstrijden werden gehouden en waar dansavonden met orkest de aanwezigen vermaakten, heerst nu stilte. Thalia, voorheen café Prins Hendrik, is ter ziele.
Het is een oud plekje waar het feestgebouw zich bevindt. De Ganzenwerfstraat is genoemd naar een, in die tijd, buitendijks stukje land De Ganzenwerf genaamd. Op het prentje kijken we vanaf de Ganzenwerf naar de Hogedam, de sluis en de Hogendijk in de achtergrond.
Naarmate de stad groeide werd meer land, tussen Zuiddijk en de Zaan, gebruikt voor woningbouw. Soms bleven sloten intakt bijvoorbeeld voor verbinding met het achterland zoals Oostzaan. In 1888 besluit houthandel Pont om vanuit Edam te verhuizen naar Zaandam. Ze krijgen een terrein aan de Prins Hendrikkade vanaf de Burcht tot waar nu de Ganzenwerfstraat ligt.
Op 16 mei 1900 vroeg dhr. G. Post het gemeentebestuur schriftelijk toestemming om een bier– en koffiehuis, met bovenwoning, te mogen bouwen aan de Prins Hendrikkade naast dhr. W. Pont. Met dat laatste bedoelde Post de loodsen van William Pont net gevestigd aan de Prins Hendrikkade. Het bier– en koffiehuis werd voor het eerst in gebruik genomen tijdens de kermis van 1900. De plek was goed gekozen, want in de nabijheid was de aanlegplaats voor de stoomboten die verbinding met Amsterdam onderhielden. Op deze foto, genomen in 1925 is de loods van Pont duidelijk te zien.
Het bruggetje bij de Kattegatsloot werd de plek waar dhr. Post, van de firma G. Post, zijn uitspanning kon neerzetten die hij „Prins Hendrik” noemde. Toen de Koninklijke familie Zaandam bezocht en daarbij het etablissement „Prins Hendrik” aandeed, schijnt de prins te hebben gevraagd of hij dat was, van die naam.
Achter het pand werd een tuin aangelegd. Een speeltuin, een muziektent, een kolfbaan, een schietbaan. Hier in volle glorie. De achter het complex gelegen theaterzaal is later aangebouwd.
Rond 1926 werd het gehele complex, inclusief de fraaie landelijke tuin aangekocht door de firma Gebr. Eijdenberg die de tuin als bouwgrond gebruikte en daar het Prins Hendrikplantsoen liet verrijzen.
Na een grondige restauratie in 1928 veranderde de naam in feestgebouw Thalia en werd in exploitatie genomen door dhr. C. Kater, directeur van de N.V. Flora– en Apollotheater. Het doel was dat er vergaderingen, bijeenkomsten en toneeluitvoeringen werden gehouden. De opening ging gepaard met een grandioze feestweek.
De theaterzaal van Thalia
Thalia is een drukke gelegenheid geweest voor talrijke verenigingen voor de uitvoering van muziek-, toneel– en sportuitvoeringen. Exposities en vergaderingen werden er gehouden en het was in trek als dancing. In het pand werden door worstelvereniging Sandow de worstelwedstrijden afgewerkt, er werden grote manifestaties gehouden met sprekers tegen de verlaging van de steun in 1936. Muziekleraar Kee hield er zijn jaarlijkse presentatie van de vorderingen van zijn leerlingen. ‘Men was nauwelijks in staat alle bezoekers te bergen’, schreef de krant. Er werden politieke manifestaties gehouden tegen het fascisme en toen de bezetting een feit was hield de NSB er haar avonden.
Na dhr. Kater kwam dhr. De Graaff als exploitant en de laatste jaren nam dhr. Jb. Eijdenberg zelf de exploitatie ter hand. Maar alle wijzigingen ten spijt; het was blijkbaar niet genoeg om het geheel in bedrijf te houden.
Op 26 maart 1942 komt het feestgebouw Thalia onder de hamer, aangeboden door de makelaars W. en P. Fris. ‘Voor vele doeleinden geschikt’, staat er in de advertentie. Uiteindelijk wordt het gebouw voor f 12.600 verkocht aan een combinatie van makelaars, verzekeringsmaatschappij De Nederlanden, makelaarskantoor D. Pos en dhr. R. Boekelaar, die er nog geen plannen voor hebben.
En zo verloor Zaandam een karateristiek en aantrekkelijk gebouw.
In 2016 ziet de plek er zo uit.