Panorama zaandam by Tilemahos Efthimiadis

H. Ger­hard­straat.

Van onze redac­tie: Ruud Meijns

hgerhard1Hen­drik Ger­hard wordt wel de vader van het social­isme in Ned­er­land genoemd. Hij is geboren te Delft op 11 juni 1829 en overleden te Ams­ter­dam op 5 juli 1886. De fam­i­lie Ger­hard was gen­er­aties lang kleer­maker. Niet alleen zijn vader, maar ook zijn groot– en over­g­root­vader hanteer­den naald en draad.

Hij voltooide zijn oplei­d­ing in het gere­formeerde weeshuis te Delft. In 1851, op bijna 22-​jarige leeftijd, ver­liet hij het weeshuis. Hij zwierf door Europa om bij diverse kleer­mak­ers in de leer te gaan. Ger­hard trouwde in 1858, in Zwit­ser­land, met Susanna Stehli.

In okto­ber 1866 werd Ger­hard lid van de vri­j­denkersv­erenig­ing De Dager­aad. Begin 1869 zette hij in een aan­tal lezin­gen in De Dager­aad zijn mate­ri­al­is­tis­che maatschap­pi­jvisie uiteen. Zijn ideeën waren gematigd. Hij was een bedachtzaam mens en stond een gelei­delijke invo­er­ing van het alge­meen stem­recht voor. Als bestu­urslid van de Inter­na­tionale was hij jaren­lang degene die, mede door zijn tal­enken­nis, de con­tacten met het buiten­land onderhield.

Door zijn actieve rol en geuite opvat­tin­gen was Ger­hard voor de buitenwacht de spreek­buis van de rad­i­cale arbei­der­s­be­weg­ing gewor­den. In sep­tem­ber 1872 werd Ger­hard daarom ontsla­gen. Als reden voor het ontslag gold dat door zijn aan­wezigheid op een con­gres van de Inter­na­tionale in Den Haag een opdracht was bli­jven liggen. Ondanks de soms ein­de­loze strijd tegen armoede liet hij zijn beide oud­ste zoons voor onder­wi­jzer studeren.

In 1878 werd Ger­hard zwaar ziek. Als gevolg van een aan­doen­ing van het zenuwges­tel kreeg hij ver­lam­mingsver­schi­jnse­len. Zijn beroep kon hij niet meer uitoe­fe­nen omdat hij niet meer lang in de vereiste houd­ing kon zit­ten. Er ver­liepen enige jaren, waarin weinig meer van Ger­hard werd gehoord.

Op 5 juli 1886 stierf hij. Dom­i­nee Domela Nieuwen­huis schreef: ‚Ger­hard was zoo niet de knap­ste, dan toch één der knap­ste en meest ontwikkelde loon­slaven, die op de wereld geleefd hebben’.

hgerhard2Foto: H. Ger­hard­straat, Ruud Mei­jns

Bron: IISG

Joomla tem­plates by a4joomla