Hans Klopper, fotografie
Ik woon niet in Zaandam-Zuid, maar ben wel een ras-Zaankanter. Geboren en getogen in Zaandijk en de middelbare school doorlopen in Zaandam, Kattegat, Zuiddijk, Mavo De Werf. Ik ben dus wel bekend met de omgeving en kom er nog regelmatig. Nu ben ik Woonachtig in Voorschoten en leraar ICT aan het ROC Leiden.
Mijn grote vrije tijds passie is fotograferen. Ik ben daar een aantal jaren geleden mee in aanraking gekomen door het werk te bekijken van een fotograaf/cameraman, Johan Diepstraten die als gevolg van een hersenbloeding zijn vak niet meer kon uitoefenen. Ik was daar diep van onder de indruk en ben na verloop van tijd veel met hem op stap geweest. Hoewel ik zijn niveau nooit zal halen, heeft hij mij wel geleerd om te kijken en te proberen hetgeen je ziet zo puur mogelijk moet vast leggen. Ik ben hem daar nog altijd dankbaar voor.
Natuur en landschap heeft mijn voorkeur (nog), maar ik wil mij de komende tijd bezig houden met andere disciplines, zoals architektuur.
Een paar maanden geleden heb ik, met toestem ming van de eigenaar Cocon een aantal dagen mogen fotograferen in de oude fabriek van Verkade aan de Westzijde in Zaandam.
Mijn foto’s zijn ook te zien op www.fotocollectief.nl ‚fotografen’ Klopper, Hans onder het thema: ‚de chocoladefabriek van Verkade. Op deze site staan ook de foto’s van Zeepziederij De Adelaar en Avis verffabriek.
Ik wil uw lezers graag via foto’s meenemen naar de volgende Zaanse industriële Erfgoedpanden:
Verkade chocoladefabriek
De ruimtelijke organisatie van de Verkade chocoladefabriek is niet altijd even helder. Het complex bestaat uit een wirwar van in elkaar overlopende ruimten. Het gebouw is in ongeveer 15 uitbreidingen en verbouwingen tot stand gekomen. Het eerste gebouw stamt uit 1886 en het laatste is in 1974 gebouwd. Elk pand is zelfstandig herkenbaar in de gevel.
Er is een ontwikkeling van een kleinschalig naar een grootschalig productieproces te zien. Tussen de verschillende panden zijn verbindingsgebouwen die een uiterst zakelijk en functioneel karakter hebben. Hier bevinden zich o.a. trappenhuizen, liften en toiletten. De verschillen in architectuur, sfeer en functionaliteit in de verschillende delen van het complex is enorm. Ook bouwtechnisch gezien is het complex zeer gevarieerd. Er is een aantal verschillende kolomtypen in het complex te zien. Dit zijn overwegend gietijzeren kolommen met een aparte kolomkop en een doorsnede van 22 cm., maar ook gietijzeren kolommen met een doorsnede van 11cm en gietijzeren kolommen met een vierkante doorsnede. Tevens zijn er houten kolommen en stalen I-profielen als kolommen gebruikt.
Ook de dakconstructie is steeds verschillend. Het complex telt vijf verschillende houten kapconstructies en vier verschillende ijzerconstructies, waaronder poloncean-spanten.
De Adelaar, zeepfabriek van Jan Dekker
Het gebouw dateert uit 1908 en is gebouwd door de nog altijd bestaande firma Jan Dekker (1772). De fabriek is ontworpen door de Amsterdamse architecten J.P.F. van Rossum en W.J. Vuyk en staat op de plaats van eenzelfde fabriek die in augustus 1906 tot de grond toe afbrandde.
Beeldbepalend is natuurlijk de enorme adelaar op het dak van wat werd gebouwd als waterreservoir. De adelaar was destijds het beeldmerk van Jan Dekker: het enorme betonnen beeld werd vervaardigd door Willem Alexander Dekker, destijds behalve industrieel ook artistiek begaafd. Ook uniek aan het gebouw zijn de vormgeving en de constructie van dragende bakstenen muren en kolommen van gewapend beton. Het gebouw staat sinds de 80′ er jaren leeg en is ernstig verwaarloosd.
AanZet Bedrijfsfaciliteiten NV en Equites BV hebben nu de handen ineengeslagen om het behoud via herbestemming van een der meest beeldbepalende fabriekspanden van de Zaanstreek te garanderen.
Avis, de blauwselfabriek
De blauwselfabriek van Avis stond aan de J.J.Allanstraat in Westzaan. De eerste tekenen van een bedrijf op die plaats, dateren uit het begin van de 18e eeuw. In 1701 werd de waarschijnlijk eerste directeur van de blauwselmakerij aangesteld.
De blauwselmakerij bestond destijds uit een zogenoemde ‚rosmolen’ (een molen die werd aangedreven door een paard) en stond op de plek waar tot voor kort de fabriek stond.
Het werk in de blauwselfabriek was smerig: er kwam veel stof bij vrij. Alles werd blauw, evenals het paard dat de molen aandreef. De naam van het bedrijf werd heel toepasselijk ‚De Blauwe Hengst’.
Na 300 jaar is de blauwe gloed nog altijd aanwezig. Daar waar eens de molen stond, stond lange tijd een fabriek, maar de kleur is dezelfde gebleven. De kleur die de arbeiders meer dan 300 jaar lang heeft beziggehouden.