Herdenking Jacob Vreeken
Bron: Zondagochtendblad, Zaanstreek 2 mei 2010
Een vredig moment eind jaren dertig bij speeltuinvereniging Het Zuiden in Zaandam.
Kort daarna brak de Tweede Wereldoorlog uit en was niets meer hetzelfde.
In deze meidagen denkt Paul Vreeken meer dan ooit terug aan die tijd.
Een kiekje uit 1937 of 1938 met de toenmalige leden van de Zaandamse speeltuinvereniging Het Zuiden. De speeltuin was gevestigd achter het Prinsenpad bij de Jan Windhouwerstraat.
Foto: Pure nostalgie met zwart randje
Vlak voor de oorlog bij Het Zuiden met onder meer meisjes Meerleveld, Kranenburg, Prins, v.d. Berg, Geugjes, Kremer (of Kramer), tweeling Kas, leiders Leeuwerik en Meerleveld, echtpaar Kaper, echtpaar Vermeer met zoon, broers Paul en Elbert Vreeken en op de voorste rij tussen de tweelingzusjes Korenman, Jacob Vreeken.
„Er stond een clubgebouw waar veel activiteiten waren zoals figuurzagen, mondorgelspelen, zingen en toneelspelen,” herinnert Paul Vreeken zich, nu woonachtig in Westerkoog. „Zowel zingen als toneelspelen stonden onder supervisie van de heer Kaper. Elke week kwam hij samen met zijn vrouw met de Zaandammerboot vanuit Amsterdam naar het clubgebouw. Hier stond bovendien een piano waarop meneer Kaper de zangclub begeleidde. Er was destijds ook nog een korfbalclub Het Zuiden, die wedstrijden speelde in de speeltuin bij de Pieter Pauwstraat. Die club bestaat trouwens nog steeds en heet vandaag de dag korfbalclub Zaandam-Zuid. In de loop van de oorlog is alles verloren gegaan… Mijnheer Kaper en zijn vrouw waren van joodse afkomst en moesten al heel snel de jodenster dragen. Enkele maanden later werd het reizen voor joden verboden en in 1943 was alles voorbij. De speeltuin is door de buurtbewoners gesloopt. Alles wat branden kon, werd afgebroken, gezaagd en verdween in de kachels om nog een beetje warm te zitten.
Trieste tijding
„Op de foto sta ik niet alleen zelf maar ook mijn broers Elbert en Jacob”, vervolgt Paul Vreeken. „Slechts enkele jaren later en pas 18 jaar oud, werd mijn broer Jacob door de Duitsers opgepakt, om nooit meer terug te keren. Toen we namelijk niets meer te eten hadden, zei mijn vader op een dag tegen mijn broer Jacob (geboren 15-05-1925): ‚We gaan morgen naar de Beemster op zoek naar wat eten’. ’s Morgens gingen ze op de fiets vol goede moed op pad met wat kleding plus een deken om bij de boeren te ruilen voor etenswaar. Toen dat gelukt was, gingen ze in prima stemming richting huis. Maar nog in de Beemster werden ze aangehouden. Ze moesten alles afgeven, ook de fiets van mijn broer. Die weigerde, want hoe moest hij anders naar huis komen? Kortom, de fiets én mijn broer verdwenen in een auto. Hij werd naar kamp Amersfoort gebracht en twee dagen later naar een concentratiekamp in Duitsland gevoerd. Daaruit is hij enkele maanden voor de bevrijding gevlucht. En na dagen en nachten gelopen te hebben richting Nederland is hij daar — in inmiddels bevrijd gebied — overleden.
Terwijl heel Nederland feest vierde, wachtten wij vol spanning op de komst van onze broer. Een brief van het Rode Kruis bracht de zeer droevige mededeling dat de heer J. Vreeken was overleden.
Nog steeds is Bevrijdingsdag voor ons een trieste dag.
Mijn broer ligt begraven op de Erebegraafplaats in Loenen, door de Oorlogsgravenstichting ‚s Gravenhage is een steen geplaatst met daarin zijn naam gegraveerd”.
Het Ereveld Loenen is een erebegraafplaats gelegen in Loenen nabij Apeldoorn, die op 18 oktober 1949 door H.K.H. Prinses Wilhelmina werd geopend.
Achternaam: Vreeken
Voornamen: Jacob
Beroep: Smid-bankwerker
Geboorteplaats: Zaandam,
Geboortedatum: 15-05-1925
Overlijdensplaats: Lichtenvoorde,
Overlijdensdatum: 20-04-1945
Begraafplaats: Vak C, nummer 337
Ereveld Loenen (bij Apeldoorn)
Groenendaalseweg 64 7371 EZ LOENEN tel.: 055 — 50 51 363
Openingstijden: 09.00 – 17.00 uur
Beheerder: dhr. H.J.M. Mulder
www.ogs.nl
De heer Paul Vreeken, hij vertelde over zijn broer Jacob, Zaandam 22-06-1931 — Zaandijk 26-07-2022.