Hans Hard­ing

_{Van onze redac­tie, Bar­bara Smith}

Brand. Daar wor­den mens en dier bang van. En terecht. Lev­ens­bedreigend. Zo’n twintig jaar gele­den haalde gemeente Zaanstad het hoog­ste nationale cijfer bij brand­schade. Na vre­selijke ram­pen zoals de cafébrand in Volen­dam en de vuur­w­erkramp van Enschede is de basis wet­gev­ing brand­vei­ligheid ver­hoogd. Daaruit blijkt de nood voor het opbouwen van goede regionale brand­pre­ven­ti­eteams. Als brandweer­man is Hans Hard­ing erbij betrokken en is tegen­wo­ordig blij dat de regio Zaanstad veel brand­veiliger is geworden.

Toen Hans net klaar was met de mid­del­bare school, ging hij HTS Bouwkunde stud­eren. Tij­dens zijn stage ervarin­gen kwam hij tot het besef dat een toekomst van ein­de­loos bouwtekenin­gen maken hem niet zo zeer boeide. Des­on­danks heeft hij zijn studie in Haar­lem afge­maakt maar kort daarna vol­gde hij liever in zijn vaders voet­sporen en sloot zich aan bij het brandweerko­rps. Die studie is later toch handig gebleken want bij vuurbe­stri­jd­ing zijn brand­pre­ven­tie en vei­lighei­dskeurin­gen van groot belang. Tij­dens con­struc­tie en goed­keuren van aller­lei soorten gebouwen, fab­rieken, wonin­gen en mag­a­z­i­j­nen wordt hier veel aan­dacht en regel­gev­ing aan besteed. Zo wordt archi­tec­tu­ur­plan­nen met aaneenges­loten gevels niet meer toeges­taan. Ken­nis wor­den uit­ge­breid en oplossin­gen voor bestaande gebouwen wor­den gezocht en toegepast.

Zijn eerste ervar­ing met een grote brand was bij de Euro­fill fab­riek, een Zaans bedrijf, dat in 1994 vlam vatte. Dat was een spuit­busvul­fab­riek die werkte juist met gevaar­lijke chemis­che stof­fen. De buis­jes waren overal aan het ont­plof­fen. Helaas is er toen een dode gevallen en zijn mensen gewond geraakt.

Foto: Euro­fill

Bij som­mige vuurhaar­den is het te gevaar­lijk voor de brandweer om dicht­bij te komen. Dan proberen ze het tegen te houden en gecon­troleerd te laten uit­bran­den. Diverse mate­ri­alen bran­den ver­schil­lend. Een bos­brand is heel anders dan een rij wonin­gen van voor­namelijk hout gemaakt. Bran­den bij vloeistof­fen en met­alen moeten anders wor­den aangepakt dan water erop spuiten. Dat geldt ook voor elek­triciteit.
En hier in Zaan­dam hebben we veel cacao­fab­riekan­ten en juist cacao brandt langzaam met een zeer hoge tem­pratuur. In cacao zit voor­namelijk vet en het is rijk aan zuurstof, alle­bei hoog vlam­baar. Bij een brand bij ADM, hebben ze zand over de smeu­lende cacao gegooid want die bli­jft nog een jaar lang heet.

Foto: cacao brand

De gevaar­lijk­ste stof die bij een brand vrij kan komen is kool­monox­ide. Dat ruikt nie­mand ter­wijl het inade­men ervan dodelijk is. Daarom is een brandweer­auto uit­gerust met de nodige mee­tap­pa­ratuur. Thuis kunt u er voor zor­gen dat er altijd ergens in uw won­ing de mogelijkheid tot ven­ti­latie open staat.

Foto: brandweer­wa­gen

De ver­schillen bij brand­haar­den vereis­ten spe­cial­isme van de medew­erk­ers bij brandweerko­rpsen. Zowel beroeps als vri­jwilligers vol­gen inten­sieve oplei­din­gen en ver­vol­gcur­sussen. Er is een brandweer­a­cad­e­mie waar men na inten­sieve train­ing van acht­tien maan­den opgeleid wordt tot brandweerof­ficier. Dat houdt in taken in een team uitvo­eren, bijvoor­beeld bij blussen of uitknip­pen, want samen­werken en samen op een lijn zijn is erg belan­grijk. Medis­che keur­ing met engte testen vormt onderdeel van de cri­te­ria, want een brandweer­man met hoogtevrees of die niet in kleine donkere ruimtes kan kruipen kan gewoon niet. Spe­cial­is­men horen ook bij de werkza­amhe­den van de brandweer. Brandweer­chauf­feur wor­den bijvoor­beeld, is niet een­voudig. Veilig met hoge snel­heid door het ver­keer rij­den is geen makkie. Of het snel kun­nen aantrekken van een gas­pak. Of duiken in het donkere koude water en bag­ger van grachten en plassen in Ned­er­land om mensen uit het water te halen. Dit laat­ste heeft Hans met plezier ook lange tijd gedaan.

Foto: brandweer­duiker

Een keer per jaar neemt een kaz­erne het op tegen een andere kaz­erne in een team­build­ingdag. Dan moeten ze een par­cours door, opdrachten uitvo­eren en uitdagin­gen aan­gaan, soms geblind­doekt. Door deze stim­u­ler­ing komt er veel cre­ativiteit vrij. Cre­ativiteit is juist goed want bij som­mige vuurhaar­den is het even snel kijken en beslis­sen wat de beste aan­pak is, en gebruik maken van beschik­bare mid­de­len ter plaatse. ‚Red­den, Blussen en Veilig stellen’ zijn de belan­grijk­ste voor­waar­den voor een brandweer­man. Bin­nen vaste pro­ce­dure is er ruimte voor oplossin­gen. De zwak­ste schakel bepaalt de snel­heid van een brand.

Mensen van de brandweer kun­nen heel veel, maar huishoud­ers moeten ook bewust zijn. Thuis pre­ven­tie is erg belan­grijk. Rook­melders zijn echte aan­raders want uw neus slaapt ter­wijl u dat doet. Een alarm zorgt ervoor dat iedereen wakker schrikt en tijdig uit de ruimte kan komen. Vuur ver­spreidt zich razend­snel en rook kan heel veel schade veroorza­ken. Hans raadt mensen aan bij brand in huis, niet de held proberen uit te hangen en nooit terug te gaan in een bran­dend gebouw. Tegen­wo­ordig is Hans bezig met het opzetten van het regionale brand­pre­ven­tiecen­trum, Vei­lighei­d­sre­gio Ken­nemer­land. Dat wordt in Haar­lem geves­tigd en zal voor Zaanstreek/​Waterland vier­en­twintig uur per dag zeven dagen per week beschik­baar zijn. Het wordt een samen­werk­ing tussen open­bare vei­ligheid, pub­lieke gezond­heid en maatschap­pelijke zorg . Bij deze nieuwe cen­trale wordt veel ken­nis inge­won­nen qua ergonomis­che inricht­ing, sug­gesties van medew­erk­ers die daar moeten werken, met tips vanuit hun dagelijkse ervar­ing. Beslissin­gen wor­den genomen door direct betrokke­nen. De meld­kamer is uit­gerust met spe­ci­aal ontwikkelde sys­te­men en com­put­ertech­nolo­gie. Cen­tral­is­ten beo­orde­len de exacte hulpvraag en de urgen­tie erbij.

Foto: meld­kamer

Naast infor­matie ver­strekken over cri­sis en ram­p­enbe­stri­jd­ing doen ze ook veel met voor­licht­ing aan pub­liek en scholen. Jeugd tussen de tien en twaalf jaar is meestal open voor het leren van regels betr­e­f­fend brand­pre­ven­tie. Bij open dagen wil de brandweer het pub­liek ken­nis laten maken met dat wat ze doen, laten zien waar­naar de belast­ing­cen­t­jes gaan. Aan­wezig zijn in de maatschap­pij. Delen van ken­nis en kunde, bijvoor­beeld, uit­leg van de kosten en win­sten van een brand voorkomen. Daar­bij zijn deze open dagen uiterst geschikt om vri­jwilligers te werven.

Voor lez­ers die de brand­vei­ligheid van hun pand willen checken is dat tegen­wo­ordig mogelijk door Won­ingcheck Brand­vei­ligheid te raad­ple­gen of de Lan­delijke Brand­vei­ligheid App te down­loaden. Deze app is een ini­ti­atief van verte­gen­wo­ordi­gers van een aan­tal veiligheidsregio’s en wordt geza­men­lijk gefi­nancierd — een primeur op het gebied van Brand­veilig Leven. Met deze app wor­den gebruik­ers kamer voor kamer door hun won­ing genomen. De gebruiker kri­jgt per­soon­lijk uit­gelegd hoe brand kan ontstaan en wat men kan doen om dit zoveel mogelijk te voorkomen. De brandweer kan niet zor­gen dat huishoud­ers aan brand­vei­ligheid doen maar die kan wel mensen helpen de juiste maa­trege­len te nemen. Zie: www​.vei​lighei​d​sre​gioza​anstreek​wa​ter​land​.nl ; www​.brandweer​.nl; www​.loket​brand​veiligleven​.nl

Voor zijn mil­i­taire dienst was Hans ges­ta­tion­eerd in Duit­s­land, een opslag om atoom­bom­men te bewaken. Met een kleine com­pag­nie dien­st­plichti­gen. Om West-​Europa tegen het Rus­sis­che gevaar te behoe­den. De Koude Oor­log is gelukkig lang voor­bij. Maar de lessen in mensenken­nis die hij toen­ter­tijd heeft ver­gaard, hebben Hans nog jaren­lang bijges­taan. Hij is van nature geneigd om mensen te beschermen.

Foto: cold war image