Via de crèche tegen­over de Hol­landse Schouw­burg kwam Salo op diverse adressen voor korte of lan­gere tijd in de onder­duik terecht. Zijn vader en moeder wer­den 28 novem­ber 1942 naar West­er­bork gede­por­teerd en kwa­men in Auschwitz terecht. Moeder Lena werd 12 feb­ru­ari 1943 ver­mo­ord en vader Louis wachtte het­zelfde lot op 30 april. Salo over­leefde de oor­log in de onderduik.

Het is een indruk­wekkend geschreven ver­haal over wat Salo tij­dens zijn onder­duik en alle jaren daarna heeft meege­maakt afgewis­seld met beschri­jvin­gen over hoe de omstandighe­den waren van de Joodse bevolk­ing in Ned­er­land tij­dens de oor­log. Hoe alle afgekondigde maa­trege­len wer­den uit­gevo­erd door de over­heid, en hoe de Joodse Raad meew­erkte met de Duit­sers om zoveel mogelijk Joden af te voeren naar kam­pen. Salo vraagt zich voort­durend af hoe het alle­maal heeft gekund. Hij komt ook met verk­larin­gen en veel infor­matie die nader­hand bek­end is geworden.

Je kunt lezen hoe ont­worteld hij als kind was: steeds moest hij afscheid nemen en hij wist nooit waar hij aan toe was en waarom hij niets hoorde van zijn vader en moeder. Velen keer­den niet terug uit de verni­etig­ingskam­pen en kinderen uit de onder­duik wer­den na de oor­log opgeëist door fam­i­liele­den die het over­leefd had­den. Hele fam­i­lies waren gedec­imeerd. Salo werd opgenomen in het gezin van zijn moed­ers zuster en haar man en kind.

Het gebeurde raakte Salo emo­tion­eel diep. Hij werd ziek, kreeg astma waar hij zijn hele leven last van had. Hij miste jaren school door de oor­log. Op de mid­del­bare school was hij bru­taal en gooide er dan wel dan weer niet met de pet naar. Hij vond een baan en werd opgeleid als assistent-​bedrijfsleider bij een hout-​importeer bedrijf. Hij wilde liever dok­ter wor­den maar daar­voor had hij de vooro­plei­d­ing niet. Dus werd het naast zijn werk overdag een avon­do­plei­d­ing tot heil­gym­nast –masseur aan de Vakschool voor Heil­gym­nas­tiek en Mas­sage in Amsterdam.

Tij­dens zijn oplei­d­ing werd hij assis­tent masseur bij Ajax en ver­vol­gens in 1959 ver­zorger. Hij moest alle geb­lesseer­den behan­de­len. Hij werkte dag en nacht: voor Ajax en daar­naast zette hij een eigen prak­tijk aan huis op. 14 jaar lang bleef hij bij Ajax werkzaam maar hij werd daar te weinig voor betaald. Hij ging verder met zijn prak­tijk en hij heeft vele bek­ende sporters en bek­ende Ned­er­lan­ders behan­deld. Hij werd daar­door ook beroemd in Nederland.

Het laat­ste deel van het boek is gewijd aan zijn ont­moet­ing met zijn vrouw, hun huwelijk en de geschiede­nis van haar oud­ers, over zijn kinderen en kleinkinderen.

Het is een ver­haal om in een ruk uit te lezen: het geeft een bij­zon­dere inkijk in hoe een jong kind die tijd heeft ervaren plus wat al die afgekondigde maa­trege­len voor een impact moeten hebben gehad op de Joodse bevolk­ing ten tijde van de invo­er­ing daar­van. Het lot dat hen daarna trof was natu­urlijk hele­maal afgri­jselijk zoals we nu weten.

_{Auteur: Salo Muller
Uit­gev­erij: Ver­bum en Salo Muller
ISBN 9789074274708}