Hout aan de Zaan

Bij vader achter op de fiets richt­ing Rigas­traat waar een ken­nis woonde. Altijd even stop­pen en dan wees hij naar de schepen. Die kwam uit Rus­land, die uit Zwe­den. Grote schepen, vol met hout. En later bij het schaat­sen op de Gouw kwam je bij het hout van Mid­del­hoven, de stam­men die in het water lagen. We wis­ten dat hout een tijdje in het water moest liggen om er beter hout van te worden.

Als kind eind veer­tiger jaren kwam je overal hout tegen. In Zaandijk stak je je licht op bij Donker en dat Rot Roté was gewor­den. Als je met de trein naar Ams­ter­dam ging zag je de houtwer­ven in het veld liggen met hun typ­is­che hoge brugget­jes. En als je dan een keer de gele­gen­heid had om tussen het geza­agde hout te lopen: die geur.

Eigen­lijk heeft het nog lang gedu­urd, zou je kun­nen zeggen, dat er een boek over het hout in de Zaanstreek is ver­sch­enen. Maar miss­chien is het juist goed dat de tijd er over­heen is gegaan en er wat afs­tand is gekomen. Peter Roggeveen, schri­jver en beschri­jver van veel geschiedenis­sen uit de Zaanstreek, is de eer te beurt gevallen dit boek te mogen schrijven.

Het is een stan­daard­w­erk gewor­den over de zo belan­grijke houtin­dus­trie die voor heel lang met de Zaanstreek ver­bon­den was. Ver­bon­den met het water en de schepen, met de vlot­ten en de sluizen. Met de werkne­mers en hun gezin­nen en met de werkgev­ers en hun fam­i­lies. Hout– en molen­fam­i­lies die door kerke­lijke gezindte of door de echt met elkaar ver­bon­den waren. Die ook tot steun van de gemeen­schap waren.

Roggeveen is geen onbek­ende in de Zaanse geschiede­nis en dat is zeker een voordeel als het om een boek over dit onder­w­erp gaat. Hij heeft het vertrouwen gekre­gen van de naza­ten die mogelijk nog belan­grijke aan­vullin­gen hebben kun­nen geven in de his­to­rie. Er zijn twee belan­grijke hoofd­stukken t.w. het Oost­z­i­jder– en het West­z­i­jderveld. En in elk van die hoofd­stukken wor­den de afzon­der­lijke houtbedri­jven en hun geschiede­nis beschreven. Daar­naast aan­dacht voor ‚de rest’ van de houtbedri­jven met spe­ciale aan­dacht voor William Pont en Bruynzeel.

Een geweldig boek, een prachtige presta­tie van de schri­jver en een stan­daard die niet snel overtrof­fen zal worden.

_{door: Peter Roggeveen
Sticht­ing Uit­gev­erij Noord-​Holland
ISBN: 978 90 78381 67 9}