Goede luiden en gemene onderzaten
Door: Bert Koene
Assendelft vanaf zijn ontstaan tot de nadagen van de Gouden Eeuw.
Schrijver Bert Koene, geboren in de Zaanstreek, heeft in dit boek de geschiedenis van Assendelft beschreven tot aan het rampjaar 1717. Hij doet dat in twee delen; het eerste deel de Middeleeuwen en deel twee de Gouden Eeuw. De eerste vermeldingen van Assendelft komen van de geestelijkheid. In het jaar 1000 beschrijft een monnik uit Echternach twee Hollandse plaatsnamen, waaronder Ascmannedelf.
Koene verdeeld elk van de twee delen van het boek in thema’s.
- Ten eerste bestuur, rechtspraak.
- Ten tweede de strijd tegen het water en de ontginning van de gronden.
Voor de eigenaren had dit een grote prioriteit. De ontginning wordt gestuurd vanuit Kennemerland waar ook de rechten over dit gebied lagen. Uit de opbrengsten, verpachtingen, moesten de kosten gehaald worden.
En natuurlijk gaat het over de inwoners van Assendelft. En zo ontstaat een beeld van hoe door de eeuwen heen de mensen in dat gebied hebben moeten ploeteren om het hoofd boven water te houden.
Vooral in het eerste deel komen de soms tegengestelde belangen aan bod die met de waterhuishouding te maken hadden. De een wilde een dijk om het water tegen te houden en andere belangen zagen liever elk jaar een flinke overstroming zodat het land vruchtbaarder werd door de afzetting. De aanleg van dammen en sluizen riep ook genoeg controversen op tussen beheer en bijv. de scheepvaart.
Koene laat ook zien hoe de machtverhoudingen binnen het gebied lagen en soms wisselden door vererving of verkoop. De macht vanuit Kennemerland bleef in handen van een kleine groep die op vele gebieden de lakens uitdeelden.
In verloop van de tijd komt er meer inspraak van de lokale bevolking. In de Gouden Eeuw komen, vanwege de reformatie, godsdienstige geschillen aan bod. In dit deel leren we de inwoners beter kennen omdat het bronnenmateriaal meer voor handen is. Rechtbankverslagen geven altijd de meeste informatie over wat er zich in het dorp afspeelde.
Voor Assendelvers, maar ook voor de rest van de Zaanstreek, een aanwinst voor een ieder die de vroege geschiedenis van de Zaanstreek wil leren kennen.
Gebonden uitgave 320 blz.
Uitgeverij Verloren
ISBN: 9789087041434