Panorama zaandam by Tilemahos Efthimiadis

Wil­helmi­nasluis geeft miljoe­nen arche­ol­o­gis­che schat­ten prijs
Pers­bericht Gemeente Zaanstad

krattenvolKloost­er­mop­pen uit de der­tiende en veer­tiende eeuw. Stukken walvis­bot die miss­chien als gewicht gebruikt wer­den. Tro­pis­che schelpen, kop­eren schuimspanen, kinder­speel­goed en aard­beien­schaalt­jes. Bij het uit­bag­geren van de Wil­helmi­nasluis wer­den tot nu toe ruim twee tot drie miljoen scher­ven en andere arche­ol­o­gis­che vond­sten gedaan.
Wethouder Mon­u­menten en Erf­goed, Natasja Groothuis­mink: ‘Dit is fan­tastisch! Er is een hoeveel­heid vond­sten gedaan die in Ned­er­land alleen te vergelijken is met de hoeveel­he­den van de Noord-​Zuidlijn in Ams­ter­dam. De vond­sten vertellen ons iets over het ontstaan van Zaan­dam. Maar ook over de leefge­woontes van de Zaan­dammers in de eeuwen die erop vol­gden.’ Ger­ard Slegers, wethouder Mobiliteit en Havens & Vaar­we­gen: ‘Ik ben er trots op dat bij zo’n mooi project als de Wil­helmi­nasluis, ook nog eens bij­zon­dere arche­ol­o­gis­che vond­sten wor­den gedaan. Deze plek was al eeuwen gele­den het ver­keer­sknoop­punt van de Zaanstreek, waar de schepen aankwa­men en mensen over­stapten op de boot naar bijvoor­beeld Ams­ter­dam. De arche­ol­o­gis­che vond­sten zijn van onschat­bare waarde.’

baardmanAlles of niets
Piet Kleij, arche­oloog van Gemeente Zaanstad: ‘Het was eerst afwachten of we über­haupt iets zouden vin­den bij het uit­bag­geren. We wis­ten namelijk niet of bij de aan­leg van de sluis in 1902 alles al was uit­ge­bag­gerd en alle mogelijke vond­sten dus al weg waren. Dat bleek niet zo te zijn, het aan­tal vond­sten en vooral de kwaliteit ervan is echt veel meer en veel beter dan ik ooit had kun­nen bedenken. Er zit fan­tastisch mooi spul tussen, vaak uit de zeven­tiende en acht­tiende eeuw: aller­lei kruiken, waaron­der een baard­mankruik, wijn­f­lessen, heel kleine, fragiele medicijn– en par­fum­flesjes, koraal, tro­pis­che schelpen, aardew­erken bak­jes, pot­jes, zalf­pot­jes, kinder­speel­goed, Delfts Blauwe kom­met­jes en vazen, ver­sierde pokhouten mesheften, een scheeps­bouw­ers­dis­sel, een juf­ferblok (katrol) van een schip, tin­nen kan­nen, tin­nen lep­els, een tin­nen wijwa­ter­bak­jes, beeld­jes van witte klei. En nog veel meer. Veel meer – zelfs een paar i-​Phones en een Duits rijbe­wijs, geldig tot 20 maart 1997.’

Tijds­beeld: mid­deleeuwen tot nu
De vond­sten zijn bin­nen de sluis gesor­teerd op drie vin­d­plaat­sen: in het mid­den op de plek waar de dam lag — ter hoogte van de muziek­tent op de oos­t­o­ever– , op het deel direct ten zuiden daar­van en op het deel direct ten noor­den daar­van. Zo kun­nen de vond­sten uit de dam apart wor­den gehouden. Ook werd bijge­houden hoe diep de vond­sten lagen, want dat zegt iets over in welke tijd de voor­w­er­pen in het water terecht kwa­men. Piet Kleij: ‘Inter­es­sant zijn de vroeg­ste vond­sten uit het mid­den­deel waar de dam lag. De oud­ste vond­sten uit dit deel, uit de 13e en 14e eeuw, en zoge­naamde kloost­er­mop­pen, grote mid­deleeuwse bak­ste­nen (van de mid­deleeuwse kerk die aan de sluis stond), zeggen iets over het ontstaan van de dam en de bebouwing daar omheen. En daarmee ook iets over het ontstaan van Zaandam’.

glasvondstenTen­toon­stelling
De vond­sten wor­den nu gesor­teerd, schoonge­maakt en onder­zocht. Kleij: ‘De bij­zon­dere en com­plete vond­sten zijn er bij het uitzeven al uit­ge­haald. Maar de scher­ven moeten we nu alle­maal gaan sorteren en bek­ijken: wat moeten we behouden (het Duitse ver­lopen rijbe­wijs?). En wat is meer van het­zelfde.’ Wethouder Groothuis­mink: ‘We willen de vond­sten natu­urlijk aan onze inwon­ers en andere geïn­ter­esseer­den laten zien in een ten­toon­stelling. Maar eerst moeten de onder­zoek­ers met de vond­sten aan de slag, zodat ze ons ook meer kun­nen vertellen over wat de vond­sten pre­cies beteke­nen.’ Omdat het om twee tot drie miljoen vond­sten gaat, kan dit nog wel even duren.
De arche­ol­o­gis­che opgravin­gen wor­den in opdracht van de Provin­cie Noord-​Holland uitgevoerd.

Foto: Drie zeven­tiende of acht­tiende eeuwse glasvond­sten: links en rechts twee par­fum– of medici­jn­flesjes, in het mid­den de steel van een roe­mer, een wijn­glas. De kelk die erop hoort, ont­breekt
Foto: Een midden-​zeventiende eeuwse baard­mankruik
Foto: Een paar van de krat­ten met mid­deleeuwse en zeven­tiende en acht­tiende eeuwse vond­sten


Joomla tem­plates by a4joomla