Panorama zaandam by Tilemahos Efthimiadis

Rem­brandt in Zaan­dam
Van onze redac­tie, Ans Pieper

Voor de ingang van de Bullek­erk ston­den heren van de Com­pag­nie. Zij lei­d­den de bezoek­ers van de open­ing van de Rem­brandt­ten­toon­stelling de kerk bin­nen.
Bin­nen wor­den ze begroet door Rem­brandt zelf, ter­wijl er ver­schil­lende vrouwen uit zijn tijd rond liepen. De kerk is ingericht met de twee­hon­derd replica’s van Rem­brandts werken. Achter het podium hangt de Nachtwacht.

Rembrandt5

Rembrandt1

Niels Busch, directeur van de Sticht­ing Cul­tureel Cen­trum Bullek­erk opende de bijeenkomst en vertelde hoe hij, ter­wijl hij net bezig was met de koop van de Bullek­erk in 2019, een tip kreeg dat de volledige col­lec­tie Rembrandt-replica’s ergens in de opslag stond. In 2016 was deze col­lec­tie te zien in de Beurs van Berlage. Busch twi­jfelde niet lang, maar kocht deze aan. Door de coro­nacri­sis was de exposi­tie uit­gesteld maar dat heeft de organ­isatie ook tijd gegeven voor een mooie pre­sen­tatie. Met de inzet van vri­jwilligers onder lei­d­ing van Karel Puhl is de ten­toon­stelling ingericht en nu zijn de twee­hon­derd werken dan te zien in de Bullekerk.

De diecteur zegt zelf geen kun­stken­ner te zijn maar heeft gemerkt dat hoe langer hij naar de schilder­i­jen kijkt ze onder zijn huid gaan zit­ten en hij vindt ze prachtig. Hij wil dat een breed pub­liek ook kan mee­ge­ni­eten van de schilder­i­jen. Daar­voor zijn ver­schil­lende activiteiten bedacht. En hij verwacht zeker dat ook toeris­ten de weg naar de Bullek­erk zullen vinden.

René Tuijn, wethouder van Zaanstad, zegt dat er niet echt een con­nec­tie bek­end is tussen Rem­brandt en West-​Saenredam, zoals die er met Monet is.
Maar in de tijd dat de Bullek­erk gebouwd werd, schilderde Rem­brandt zijn schilder­i­jen in Ams­ter­dam. Hij heeft wel zeker pig­menten gebruikt die in Zaanse molens sinds 1600 wer­den gemalen.
In de ten­toon­stelling wor­den pig­menten getoond die nu nog in molen de Kat wor­den gemaakt.

Rembrandt7 Rembrandt9



Rembrandt3Lisa Wiersma was de vol­gende spreker, zij is bek­end van de tv-​serie ‘Het Geheim van de Meester’ waar­bij ze met een groepje mensen de Nachtwacht naschilderde. Zij is kun­sthis­tor­ica en ze schildert zelf, dus zij is zeker een kun­stken­ner. Tij­dens haar oplei­d­ing was ze eerst zeker niet ent­hou­si­ast over Rem­brandt. Dat kwam omdat de stu­den­ten ‚doo­dge­gooid’ wer­den met de schilder. Zoals veel mensen vond ze de schilder­i­jen bruin en mod­derig. Maar dat is na haar studie zeker veran­derd. Ze voelt chemie met het genie Rem­brandt. Het werk heeft iets magisch ter­wijl de schilder maar een paar pig­menten gebruikt. Ze vindt de schilder­i­jen mooi invoe­lend en tegelijk iets sto­ers hebben. Ze bekent ook nog hoe haar eerste ken­nis­mak­ing met het werk van Rem­brandt was. Als 8-​jarige bezocht ze met haar oud­ers het museum. Bij het zien van de Anatomis­che Les viel ze flauw. Zo indrin­gend is het werk ook.
In de tijd van Rem­brandt was Ned­er­land een repub­liek van burg­ers. Er was geen vraag meer naar altaarstukken voor de kerken. Wel wer­den er veel groep­sportret­ten gemaakt. Zo ook de Nachtwacht. Deze werken waren dik­wi­jls maar saai met een rijtje mensen. Maar als je de Nachtwacht bek­ijkt is die aller­minst saai. Rem­brandt schildert een ver­haal, het is mytisch, held­haftig. Het geeft de indruk alsof de mensen klaar staan voor een enorme actie. Lisa schilderde het werk net zoals Rem­brandt dat heeft gedaan met een groepje mensen. Je kunt bij het werk van Rem­brandt zien dat de gezichten of lichamen door ver­schil­lende mensen zijn geschilderd. Rem­brandt was ook slordig. Het ging hem om daar waar het licht valt. Zo ont­dek­ten de schilders van nu dat de benen van twee fig­uren op de voor­grond niet klopten. Waren er drie benen in plaats van vier? Maar het is in het donker ver­bor­gen dus het valt opper­vlakkig gezien niet op. Het moeil­ijkst voor de schilders is het om van alle losse onderde­len een een­heid te verkri­j­gen en te behouden. En dat is zeker gelukt.
Door het schilderen van de Nachtwacht heeft Lisa nog meer respect gekre­gen voor de oude meester.
Hij schilderde de com­pag­nie als een toneel­stuk. Lisa denkt dat Rem­brandt, als hij in deze tijd had geleefd, miss­chien wel film­maker zou zijn geweest, hij was ook heel goed in het orkestreren.

Rembrandt6 Rembrandt8 Rembrandt10



Tij­dens de ver­schil­lende toe­spraken stond de figuur van Rem­brandt ook op het toneel. Lisa over­handigde hem de sleu­tel van de kerk waarna Rem­brandt naar de Nachtwacht liep dat achter op het podium hangt en het signeerde. Daarmee was de ten­toon­stelling geopend.

Rembrandt2

Ter­wijl de gas­ten rond­liepen traden Gitarist Hans Visser en accordeon­iste Irena Fil­ip­pova op. Zij zon­gen en speelden brachten delen uit hun muzikale voorstelling ‚Rem­brandt & De Gouden Eeuw’. Gitarist Hans Visser en accordeon­iste Irena Fil­ip­pova brachten tot slot een frag­ment uit hun muzikale voorstelling ‚Rem­brandt & De Gouden Eeuw’ met een ode aan de Gouden Eeuw.

De ten­toon­stelling is tot 28 augus­tus 2022 te zien en geopend van dins­dag tot en met zondag van 10.00u tot 18.00u.
Er zijn rondlei­din­gen en er kan op ver­schil­lende tij­den tussen de schilder­i­jen gedi­neerd wor­den.
Ook zijn er nachtelijke tours, met de ‚stem’ van Rem­brandt op de achter­grond.
Er wordt de kop­pel­ing van het leven van Rem­brandt naar de geschiede­nis van de Bullek­erk gemaakt.
Meer info: www​.bullek​erk​.nl en Dit e-​mailadres wordt beveiligd tegen spam­bots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bek­ijken.

F
oto’s: Ans Pieper


Joomla tem­plates by a4joomla