Tuin der Ned­er­lan­den
_{door Koos van der Woude}

Tij­dens een van mijn buurt safari’s ont­dekte ik een nogal nos­tal­gisch hoekje in de wijk. Je loopt er snel aan voor­bij; de uit 1875 stam­mende stolp­boerderij Tuin der Ned­er­lan­den. Hoewel de tuinen en bomen in de loop der jaren alle­maal verd­we­nen zijn, bestaat de naam van de stolp in de ruime inham nog steeds; net voor­bij de Herder­straat. Het ter­rein van Dirk de Boer was omringd door bomen, met achter­waarts op hon­derd meter van de Oost­z­i­jde een boeren­ho­eve.

Schoon­dochter Gonnie de Boer-​Zwikker staat in de ruime tuin. Ze hield het rustieke witte hekje open en zegt: “ Loop even mee naar bin­nen voor een bakkie, dan ver­tel ik wat meer”, In de oude woonkamer vertelt ze: ”Aan de noordz­i­jde van dit ter­rein stond nog een wat kleinere boer­e­nar­bei­der won­ing. Waar nu de Taan­manstraat is, ston­den vroeger een stal en een hooiberg, die zijn in 1920 ges­loopt. Er liep zelfs een sloot, tot voor­bij de plek waar ooit bakkerij Lansaat en de danss­chool van Selie ston­den. Het water eindigde in de Gouw. We keken over de wei­lan­den tot Oost­zaan aan toe”.

Herenso­ciëteit.
Dit zo lan­delijk gele­gen ter­rein werd in de dagen van het opkomend social­isme gebruikt voor bijeenkom­sten. Er stond omringt door plantsoe­nen op ruime afs­tand van de weg, de heren sociëteit. Nadat dit gebouw in vlam­men opge­gaan was, heeft Dirk de Boer het ter­rein gekocht. Hij liet er voor zijn zoon Klaas een hof­st­ede bouwen. Het ver­haal gaat dat de bomen die rond het ter­rein van het ver­brande pand ston­den, gebruikt wer­den als heipalen voor de nieuwe boerderij.

Toen in 1953 het boerenbedrijf ten einde liep, zijn er opstallen op het ter­rein gebouwd, waaron­der een garage. Deze lag naast de boerderij van Klaas de Boer en werd hij DAF dealer. Er stond boven­dien een ben­zinepomp bij. Nu staat er een afschei­d­ing tussen de gewezen hoeve en het voor­ma­lige auto­mo­bielbedrijf. Maar je kon er ooit tussendoor omdat er een door­gang naar de achter de boerderij gele­gen Taan­manstraat en Kok­er­straat was. Later toen er steeds meer bedri­jf­jes op deze plek kwa­men, werd de ruimte gaan­deweg kleiner en daarmee verd­ween ook het aanzien van deze rustige plek.

De stolp en hoois­chuur ca. 1920

Hoewel inges­loten door bedri­jf­jes en huizen is er toch nog een leuk stuk grond over gebleven om te wonen. Eind jaren zeventig is de stolp­boerderij van Klaas de Boer naar oude maat­staven lang­durig ger­estau­reerd, die eigen­lijk meer op een her­bouw leek, met een wat mod­erne uit­stral­ing.
De stal en hooiberg zijn verd­we­nen. Er voor in de plaats kwam op de grond van De Boer, de Chris­telijke Tal­maschool en de open­bare Leegh­wa­ter­school en een woon­wijkje. En ook nu zijn er weer plan­nen voor een nieuwe fase.

Foto is uit 2019

Foto’s: Gemeen­tearchief Zaanstad, R. Meijns