Klaas Kater 1833 — 1916

_{Van onze redac­tie: Ruud Meijns}

Alle straten hebben namen, maar wie of wat gaat er achter die naam schuil. In deze rubriek willen de per­soon, het gebied, het voor­w­erp achter de straat­naam naar voren halen. Als u de vol­gende keer door die straat rijdt zult u denken; ‚oh ja, dat was .…‚ Van­daag is het de beurt aan: De Klaas Katerstraat.

Kater werd op 15 okto­ber 1833 in de Ams­ter­damse Wijdesteeg geboren. Zijn moeder over­leed toen hij één jaar oud was, zijn vader in juli 1847. Klaas werd met zijn broers en zusters opgenomen in het Ams­ter­damse Dia­conie­weeshuis. In het weeshuis liet men hem aan­vanke­lijk voor onder­wi­jzer stud­eren, maar in mei 1850 besteed­den de regen­ten hem via een door­gang­shuis in Doo­d­e­waard in de Betuwe uit aan een tabak­s­planter aldaar. Hij voelde zich gedupeerd door de han­del­wi­jze van het weeshuis­bestuur. In 1871 zond hij een pam­flet naar de Her­vor­mde Kerken­raad te Ams­ter­dam met de titel Moeten uwe weezen zoo wor­den geregeerd? .

Kater oefende ver­schil­lende beroepen uit. Zo was hij steenkop­er­sknecht in Ams­ter­dam en Haar­lem­mer­meer en begon hij na de win­ter van ¹⁸⁶⁶⁄₁₈₆₇ zijn loop­baan als met­se­laar in Amsterdam.

Katers belang­stelling voor de organ­isatie van werkne­mers ontstond in 1872. Hij werd lid van de met­se­laars– en opper­lieden­v­erenig­ing Door Een­dracht Saamge­bracht. Spoedig daarna werd Kater tot voorzit­ter van de verenig­ing gekozen.

Vanuit zijn over­tuig­ing kreeg Kater toen­e­mende bezwaren tegen aansluit­ing bij de rad­i­cale Inter­na­tionale (het (Social­is­tis­che) Ned­er­land­sch Werk­lieden Ver­bond) en tegen het niet willen samen­werken met de patroons. Met ingang van 1 juli 1873 bedankte hij als voorzit­ter. Begin 1874 richt Kater, samen met W.C. Beere­mans een werk­lieden­v­erenig­ing op chris­telijke grond­slag, het Ned­er­land­sch Werkliedenverbond.

Op voors­tel van Kater kreeg dit de naam Pat­ri­mo­nium (Vader­lijk erfdeel). In novem­ber 1876 werd een bestuur gekozen en Kater werd pres­i­dent. In 1880 sloten in andere plaat­sen opgerichte organ­isaties zich aaneen tot een lan­delijk Ned­er­land­sch Werk­lieden­ver­bond Pat­ri­mo­nium. Kater werd de eerste voorzit­ter. Op 22 novem­ber 1882 spreekt hij in sociëteit Ons Genoe­gen in Krom­me­nie voor een hon­derd­tal aan­wezi­gen. Enige weken daar­voor had de social­ist Domela Nieuwen­huis op dezelfde plek gespro­ken. Kater wilde wel voor enig tegengif zor­gen om de social­is­tis­che invloed tegen te gaan. In Jan­u­ari 1884 houdt Klaas Kater een volksvo­or­dracht in het „Wapen van Ams­ter­dam” te Zaandam.

Kater legde in 1900 het voorzit­ter­schap van Pat­ri­mo­nium neer en werd tot erevoorzit­ter benoemd. Eind 1905 ver­huisde hij naar Oost­er­beek. In 1913 keerde hij weer naar Ams­ter­dam terug waar hij in 1916 overleed.

_{Bron: Biografisch Woor­den­boek van het Social­isme en de Arbei­der­s­be­weg­ing in Ned­er­land (BWSA). http://​hdl​.han​dle​.net/​1​0​6​2​2​/​B​9​B​A​6​8​1​8​-​0​9​6​2​-​4​3​C​0​-​A​1​E​7​-​2​0​A​4​0​1​A​3​8​D​3​C}