Zaanse Hopjes, aflevering 11
Eerste fasebewoners hebben inmiddels formulieren mogen invullen over sommige woonwensen betreffende de nieuwe woningen die op het Vissershop worden gebouwd, zoals de betegeling in de badkamer en eventueel tuindeuren of een schuifpui en dergelijke.
Als alles meezit is het de verwachting dat huizen in de eerste fase aan het eind van dit jaar klaar zijn en kunnen worden betrokken. Bewoners hebben ook een voorrangspositie bij het kopen van een woning op het Vissershop. In december werd er een brief verspreid over tien koopwoningen, waaronder een penthouse, aan de Notenlaan. De bijgevoegde folder gaf een goede indruk van hoe de Notenlaan eruit zal komen te zien. In de laatste weken van 2003 zaten de Hoppers soms letterlijk in hun huizen te schudden door het constante heien, de hele dag door, dat er toen gebeurde. Het gevaarte torende dreigend uit boven de huizen en het geluid was door het weerkaatsen over het water van de Zaan eigenlijk door een groot deel van de stad wel te horen. Wilde je het lawaai ontvluchten, bijvoorbeeld door effies naar het centrum te lopen, dan hoorde je het daar dus nóg! ‚Vluchten kon in die weken eventjes niet meer’
Maar inmiddels liggen er wat fundamenten van de eerste woningen die er komen, temidden van bergen aarde, machines, bouwvakkers die de helft van het Hop nu bevolken, er zijn wat bouwketen verrezen en plassen water en veel modder! Door alle regen van de laatste tijd lijkt het soms wel één grote massa prut. Lijkt me geen pretje voor die mannen om daarin te moeten werken. JAN
Zaanse Hopjes, aflevering 12
Eigenlijk heb ik nog steeds niet echt de knoop doorgehakt of ik nu op ‚t Hop blijf wonen of hier zal vertrekken. Ik zal wel tot het laatste moment wachten met een eventuele beslissing.
Zoals veel bewoners ben ook ik wel al bezig met voorbereidingen voor de verhuizing, opruimen, zelfs al wat dozen ingepakt. Soms wou ik maar dat ik ook vanuit mijn huis naar de nieuwbouw van de eerste fase kon verhuizen. Tegen de rompslomp van tweemaal verhuizen en nog iets van anderhalf jaar in een wisselwoning bivakkeren zie ik enorm op.
Maar ja, dat geldt dus voor alle, of heel veel, tweede fasebewoners. Gedeelde smart… In december heb ik mijzelf het boekje kado gedaan wat onlangs over het Vissershop is verschenen van architectuurhistoricus Wim de Wagt. Niet alleen een boeiend stuk geschiedenis over de wijk en Zaandamse volkswoningbouw, maar ook een leuke herinnering door bijvoorbeeld de foto’s van bewoners als Bep de Kreek en Jaap Smit die erin aan het woord komen. En zo ben ik in leesmomenten ook nog bezig met het Hop!
In de eerste week van februari heeft bestuursrechter F. Brouwer het bezwaarschrift van bewoners van de Bleekerstraat tegen de bouw van de seniorenflat aan de hoek Notenlaan/Bleekerstraat ongegrond verklaard. De zeven verdiepingen hoge flat, met zeventien appartementen, komt er dus.
Inmiddels beginnen de eerste tekenen van de nieuwbouw op ‚t Hop steeds meer zichtbaar te worden. Er liggen fundamenten en in de Lindenlaan verrijst momenteel het ‚skelet’ van een rijtje huizen. Een hoge hijskraan kijkt nu uit over de oude huizen die er nog zijn in de Linden-, Plataan-, Kastanje– en een stukje Esdoornlaan.
Door de kwakkelwinter is er geen vorstverlet geweest en het is wel zeker dat de bouw op schema blijft. Dit jaar valt dus echt ‚t doek voor het oude Vissershop. Sommige Hoppers die ik spreek, kijken ook wel uit naar de nieuwbouw en men denkt dat het vast wel mooi zal worden, al vrezen sommigen dat de sfeer van het ‚oude Hop’ niet meer terug zal komen, al hebben de Hoppers zich neergelegd bij de sloop en nieuwbouw. Misschien dat we het handhaven van de sfeer toch wel zelf in de hand hebben! Immers als de goeie wil er is… JAN
Zaanse Hopjes, aflevering 13
Kinderen Hopschool gaan bewoners interviewen en ‚de boot in’! In november 2003 vond in de wijk Vissershop een afscheidsritueel plaats. Kunstenares Ida van der Lee maakte uit oude materialen van de gesloopte huizen een schatkist, die door bewoners werd gevuld met gedichten, herinneringen en foto’s. Deze schatkist is nog tot 4 april 2004 in het Zaans Museum te zien. Vanaf 6 april 2004 begint de schatkist aan de tweede etappe van de reis door de Zaanstreek en staat dan, voor een nog onbekende periode, in het gemeentehuis aan het Bannehof.
Donderdagmiddag, 11 maart 2004, kwam Ida van der Lee naar de Hopschool om daar de kinderen van groep 7 en 8 te vertellen over het programma dat ze nu heeft bedacht. Ze liet een serie dia’s zien over eerdere van haar kunstprojecten, vertelde daar over en liet dat vloeiend overgaan in beelden van de wijk Vissershop, de sloop en het afscheid. Ook toonde ze een gedeelte van de videoband, die binnenkort verkrijgbaar is. Tijdens deze middag in de school was een zestal bewoners van de wijk aanwezig.
Behalve ondergetekende die er zowel als ‚razende reporter’ van dit stukje als Hopper zat, lazen de overige vijf hun bijdragen voor die in de schatkist zijn gedeponeerd. Zo las Annemieke een mooi gedicht voor en een stukje over het wonen in haar huis aan de Esdoornlaan. Jaap Smit declameerde zijn gedicht wat hem veel bijval opleverde. Lies las een gedicht en verhaal voor, Metje een gedicht en stukje familiegeschiedenis en Anneke wist boeiend te vertellen over Wasili, de vroegere conciërge van de oude Hopschool, waarmee meteen de betekenis werd verduidelijkt van het bordje Wasili-plein aan de school. Zij vertelde over: hoe de oude Hoppers kippen hielden en zij als kind vaak met een kip in haar poppenwagentje door de buurt wandelde. Metje Steding, Jaap Smit en Anneke Hoogmoed zijn drie bewoners die in de wijk zijn geboren en getogen.
Er kwamen herinneringen naar boven over grote zeeschepen die voorheen op de Zaan keerden, zodat het leek alsof ze naar binnen kwamen varen. Hekjes of wat ook maar brandbaar was wat in de oorlog werk opgestookt. Een vroegere schoolmeester Frederiks die de bijnaam ‚buikie’ kreeg… Het zijn wat van deze herinneringen die in de schatkist zijn gegaan.
De kinderen van de Hopschool gaan deze week, in groepjes van twee, een aantal (oud)bewoners interviewen naar aanleiding van de teksten die eerder in de schatkist zijn gedaan. De Hoppers zijn hiervoor benaderd. Voor de kinderen is een aparte, kleinere schatkist gemaakt. De interviews komen daar uiteindelijk in en deze schatkist wordt op dinsdag 30 maart 2004 met een sleepboot naar het Zaans Museum gebracht, waar de boot met aspirant-journalisten-in-de-dop om ongeveer 11.00 uur zal arriveren. Diezelfde middag geeft Ida van der Lee daar om 14.00 uur een lezing over haar werk. Voor mensen van het Vissershop is de toegang gratis. JAN
Zaanse Hopjes, aflevering 14
Dinsdag 30 maart 2004. De vlag hing ook op het Vissershop halfstok, maar dat was om de bijzetting van de overleden, oude koningin Juliana die dag.
Het was ditmaal de beurt aan de kinderen van groep 7⁄8 c, van meester Stephan, om hun eigen schatkist te vullen met de interviews die zij in groepjes met verschillende bewoners hebben gedaan. De teksten, die zijn opgehangen in de hal van de school net als tekeningen die de kinderen uit de lagere groepen hebben gemaakt naar aanleiding van zowel het afscheid van het oude Vissershop als de Vijfhoek, werden eerst in de klas voorgelezen. Bij de interviews die de kinderen hadden gemaakt werden nog anekdotes verteld, over de oude school, hoe er in een strenge winter eens een ijsbaan was gemaakt op het schoolplein. Daarna ging het in optocht, uitgezwaaid door de andere schoolkinderen, naar de sleepboot de ‚Voorzaan’ die klaar lag om de kinderen, juf Erna en kunstenares Ida met de kleine schatkist naar het Zaans Museum te brengen. Inmiddels zijn beide schatkisten naar het Gemeentehuis aan het Bannehof gebracht, waar ze nu zijn te zien. Op een later tijdstip gaan ze naar het kantoor van ZVH aan de Peperstraat en uiteindelijk zullen de kisten, gemaakt uit oude materialen van de gesloopte huizen, weer terugkomen in het dan nieuwe Vissershop.
School de Voorzaan (oost) staat middenin de eerste fase van het Hop. Rondom het schoolcomplex is gesloopt en er wordt nu volop gewerkt aan de nieuwbouwhuizen, die steeds meer ‚vorm’ beginnen te krijgen. Toch blijkt er nu al drie jaar onzekerheid te zijn over de toekomst van de school, zelfs nu nog. Er is nog steeds geen besluit gevallen en de docenten vinden dat het gebouw, dat er sinds het begin van de jaren negentig staat, nog prima functioneert. Ze hopen dat de school gewoon blijft.
Inmiddels begint fase twee voor het Hop steeds dichterbij te komen. Dat betekent dat ook ik mijn oude, vertrouwde huis uit moet, maar het lijkt zo goed als zeker dat ik in de wijk blijf wonen. Half mei zijn van de eerste woningen in fase één het casco klaar en eind augustus worden de eerste laagbouwwoningen opgeleverd. Naar alle waarschijnlijkheid zullen de huizen in de tweede fase zo rond november van dit jaar leeg moeten zijn en gaat daar de sloop van start. Huizen die nu al leegkomen worden onbewoonbaar gemaakt en van binnenuit dichtgetimmerd.
Bij het verhuizen van bewoners uit de eerste fase naar hun wisselwoningen heeft PUKmedewerker Alain, die in de Esdoornlaan woont, nogal eens geholpen. Ook heeft hij bijgedragen aan de leefbaarheid in de wijk, door bijvoorbeeld grof vuil en onkruid weg te halen en allerlei klussen te doen.
Na verschillende procedures voor een verblijfsvergunning, die hij verloor, moet Alain ook ons land verlaten en keert terug naar Kameroen om daar weer te proberen een bestaan op te bouwen. Zo komt het beleid van mevrouw Verdonk opeens heel dichtbij op het Vissershop. We zullen Alain, die in de afgelopen twee jaar een vertrouwde verschijning is geworden in de wijk, gaan missen op het Hop!
Dura Vermeer schreef enkele maanden geleden voor de Hoppers een prijsvraag uit om een toepasselijke slagzin te bedenken, die op het bouwbord komt te staan. Dit is de winnende slagzin geworden, bedacht door een Hopbewoner: „Hier wordt gebouwd, vernieuwd en toch vertrouwd aan ons eigen Vissershop” En dat er bij de meeste bewoners inmiddels wel vertrouwen is dat er een mooi Vissershop herrijst, lijkt mij inmiddels wel zeker. JAN
Zaanse Hopjes, aflevering 15
In mijn horoscoop voor de week stond dat ik voor belangrijke beslissingen beter niet mijn handtekening kon zetten! Dat las ik pas nadat ik ‚s ochtends mijn handtekening onder het formulier had gezet voor de huuropzegging. Nou ja, echt bijgelovig ben ik niet. Hoewel ik er misschien toch wel een paar dagen mee zou hebben gewacht… tot de volgende week. ZVH heeft nu collectief aan de bewoners van het Vissershop de huur opgezegd, van de oude huizen. Per 15 november. Niet dat Zaanstad er nu opeens een groep daklozen bij krijgt! De bewoners krijgen de garantie voor een huis in de nieuwbouw plus de verhuiskosten-vergoeding.
Wij, de Hoppers, zullen binnenkort al een kijkje mogen nemen op het terrein van de nieuwbouw. Dat vordert inmiddels in rap tempo. Je ziet bijna letterlijk per dag vooruitgang. Huizen met erkers! Rode steentjes. Kantelramen boven. Zo ontdek je elke keer wat nieuws wanneer je langs het hek bij de Lindelaan wandelt.
Wat ik opvallend vond — maar zoveel ervaring met nieuwbouw heb ik dan ook niet — was dat we als huurders zoveel inspraak kregen in de inrichting van de nieuwe huizen. Na het toekennen van een huis kreeg ieder een map vol met informatie en formulieren over bijvoorbeeld het sanitair, inbouwapparatuur in de keuken en kleur, kleur en nog eens kleur! Omdat mijn komende verhuizen van tweede naar eerste fase zo laat en plotseling kwam, heb ik wel even ‚verlekkerd’ mogen kijken naar al die kleurtjes, maar voor wijzigingen was het te laat! Ik krijg dus een standaard nieuwbouwhuis met een standaardinrichting en een standaard kleurtje wit. Het duizelde mij toch al een beetje van die keuze uit veertien kleuren deuren, twintig kleuren voor het werkblad in de keuken en twintig soorten handgrepen.
Een paar weken geleden was er weer eens consternatie op ‚t Hop. In en achter één van de woningen is een XTC-lab ontmanteld door politie en brandweer. Tot ‚s avonds laat was de brandweer er bezig met het weghalen van die spullen. Dat was uiteraard weer ‚het gesprek van de dag’ op ‚t Hop! Een dag of tien later kwam er plotseling een legerhelikopter vlak boven de huizen cirkelen. Dat herhaalde zich even daarna nog eens met twee van die ‚wentel-wieken’. Onrust in heel Zaandam-Zuid!
Hoewel het er spectaculair uitzag, krijg je daar in een tijd van terroristische dreigingen wel wat onbehaaglijke gedachten bij. De derde wereldoorlog uitgebroken? Bin Laden opgedoken in waterrijk Zaanland? Het bleek dus een oefening op het Hembrugterrein te zijn van mariniers en marechaussee, kortom de Bijzondere Bijstands Eenheid. Maar dat stond pas in de krant nadat de B.B.E. alweer vertrokken was. Ik duik, vast en zeker minder rumoerig, over een maand weer op… met een volgende aflevering van ‚Zaanse Hopjes’. Wordt dus opnieuw vervolgd. JAN