Zaanse Hopjes, aflevering 21
27 oktober 2004
Het wordt stiller in het oude gedeelte van het Vissershop. Heel wat bewoners zijn verhuisd naar de nieuwbouw, of daar bezig in hun nieuwe woningen. Een aantal van de Hoppers gaat er tijdelijk wonen en keert uiteindelijk weer terug in de nieuwbouw van de tweede fase.
De hoge en imposante bomen van de Kastanje– en Plataanlaan zijn onlangs gekapt, een naargeestig gezicht. Hoewel de oude woningen nu binnenshuis veel lichter zijn waren de bomen toch heel gezichts-bepalend voor het wijkje. Het gaf mij een naar gevoel toen ik de bomen neergehaald zag worden. De bomen hebben hier zestig jaar gestaan, alle ontwikkelingen in dit levendige wijkje gevolgd.
Ik hoorde van sommige mensen dat het nu doet denken aan de Tweede Wereldoorlog toen ook alle bomen op ‚t Hop werden omgehaald en zijn opgestookt! Toch is het oude Vissershop niet alleen maar op weg naar de afbraak, ergens in het wijkje wordt ook nog iets opgebouwd!
Kunstenares Ida van der Lee begeleidt het proces van sloop en nieuwbouw in het Vissershop. In een aantal van de sloophuizen is zij, met hulp van andere kunstenaars en vrijwilligers, druk bezig met het opbouwen van een expositie die in de periode 29 oktober tot en met 14 november 2004 gaat plaatsvinden. Een boekje met fragmenten uit de schatkistverhalen van de bewoners en foto’s van de slooppanden gemaakt door Max Linssen is inmiddels verschenen. Aanstaande vrijdag 29 oktober is om 15.00 uur de opening van de expositie, met toespraken van Jaap Smit en Ria Dirkx. De openingstijden zijn: donderdag tot en met zondag van 12.00 — 16.00 uur.
Overigens zijn nieuwe verhalen over en uit het Vissershop nog steeds welkom! Bezoekers mogen de tentoongestelde verhalen mede beoordelen. De verhalen die het Vissershop het beste typeren worden in het straatbeeld van het nieuwe Hop vereeuwigd.
De bekendmaking van de meest spraakmakende verhalen is op zondag 14 november2004 om 15.00 uur. De expositie vindt plaats in de panden Plataanlaan 13, 17, 19, 21 en 23. Het Vissershop: een dorpje, aan het eind van de Zuiddijk, met een eigen karakter. Na de oplevering van ‚het torentje’ verdwijnen ook de laatste bewoners naar de nieuwbouw en maakt de sloophamer een einde aan het oude Hop. In het nieuwe Vissershop gaan ongetwijfeld weer nieuwe verhalen ontstaan. Het Vissershop is en blijft een wijkje in beweging, een buurt met een ziel. Einde. Jan Boonstra
Slooppanden als ‚Verhalendoolhof” Ida van der Lee geeft vorm aan de ziel van het Vissershop.
Bron NHDagblad 22 oktober 2004.
Rondlopen in een sloopwoning waar al van alles weg is, maar waar ook dingen zijn toegevoegd. Terwijl je de teksten op de muur leest, ontdek je dat je via een kast kunt doorlopen naar de wc van de buren. Het is mogelijk in vier sloophuizen op het Vissershop, die begin november zullen zijn omgevormd tot een ‚verhalendoolhof’.
In het kader van het project ‚Sloophamer schatkamer’ zijn de woningen Plataanlaan 13, 17, 19 en 21 te Zaandam van 29 oktober tot en met 14 november 2004 op donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag te bezoeken van 12.00 tot 16.00 uur.
Expositie in slooppanden legt ziel wijk bloot 
De sloop van de oude wijk Vissershop in Zaandam gaat de tweede fase in. Het kunstproject Sloophamer Schatkamer van beeldend kunstenaar Ida van der Lee reist mee met dit voor de bewoners ingrijpende veranderingsproces. In opdracht van de gemeente Zaanstad werkt de kunstenaar samen met de bewoners aan een blijvende kunsttoepassing met herinneringswaarde voor de wijk.
Ida van der Lee
Op vrijdag 29 oktober is de opening van de tweede fase van Sloophamer Schatkamer: een expositie in vier slooppanden in het Vissershop. Het kunstproject Sloophamer Schatkamer heeft tot doel om de ziel van ‚het oude Hop’ veilig over te brengen naar de nieuwbouw. Vorig jaar ging het project van start met een indrukwekkend afscheids-ritueel. Een grote schatkist, gemaakt van karakteristiek sloopmateriaal uit het Vissershop, speelde hierin de hoofdrol. Bewoners deponeerden er hun verhalen en herinneringen in en brachten hem in processie door het Hop en over de Zaan naar het Zaans Museum.
Nu worden die verhalen, een schat aan informatie, wereldkundig gemaakt in vier slooppanden. De oude woningen zijn omgetoverd in een verhalendoolhof. Ook de schatkist krijgt een plaats in een van de woningen. De verhalen van de bewoners die het beste de ziel van het Hop typeren, worden geselecteerd. In de derde fase van het kunstproject keren de verhalen terug in het straatbeeld van het nieuwe Vissershop.
Vissershop De woningen op het Vissershop zijn gebouwd in de jaren van 1914 tot 1919. Van oudsher een socialistisch bolwerk, heeft het Hop nog steeds een hechte sociale structuur. De laatste jaren verkeerden de huizen in deplorabele staat. Besloten werd de woningen, die eigendom zijn van Woningcorporatie ZVH, af te breken en daar nieuwe voor in de plaats te bouwen. De ene helft van deze oude wijk aan de Zaan is nu gesloopt. De bewoners wachten in wisselwoningen op een nieuw huis. De tweede sloopfase is in 2005. Het nieuwe Vissershop moet klaar zijn in 2007.
Ida van der Lee Kunstenaar Ida van der Lee is bekend vanwege de persoonlijke manier waarop zij vorm en inhoud weet te geven aan veranderings-processen, in het bijzonder in de landelijke en stedelijke omgeving. Enkele andere van haar kunstprojecten zijn Wasgoed, is goed (1999) in de Vrolikstraat in Amsterdam, Ontroerend goed (2001−2006) in Abcoude en Duizend deuren (2003) in Groningen.
Zaans kunstproject Sloophamer Schatkamer is een sociaal kunstproject van beeldend kunstenaar Ida van der Lee, in opdracht van de gemeente Zaanstad in samenwerking met de Advies-commissie Beeldende Kunst (ABK). Het vindt plaats in het kader van het Actieplan Cultuurbereik gemeente Zaanstad en wordt financieel ondersteund door Programma Actieplan Cultuurbereik Noord-Holland onderdeel Beeldende Kunst & de Openbare Ruimte, en het Grotestedenbeleid.
Foto’s: Gemeente Archief Zaanstad, Hans Dam, ZVH, Ida van der Lee, Jacques Veth, Rinus21, esteie.nl